Volksgezondheid en milieu

Binnen dit programma werkt de gemeente Krimpenerwaard aan het behouden en bevorderen van een gezonde en duurzame leefomgeving.
In dit programma zijn de middelen opgenomen voor het uitvoeren van taken op het gebied van volksgezondheid, milieu, klimaatadaptatie, energietransitie, circulaire economie, biodiversiteit en dierenwelzijn.

Ontwikkelingen Volksgezondheid en milieu 2026

Algemene (landelijke/regionale) ontwikkelingen

Landelijk wordt ingezet op een versnelling van klimaatadaptatie en een waterrobuuste inrichting van ons land. Tegelijkertijd is er een ambitie uitgesproken om het primaire grondstoffengebruik in 2030 te halveren. Dit wordt gerealiseerd via een circulaire economie die inzet op preventie, hergebruik en recycling van materialen. Een andere landelijke ontwikkeling is de uitbreiding van de producentenverantwoordelijkheid, o.a. voor textiel, luiers en incontinentiemateriaal. Daarnaast wil Nederland minder afhankelijk worden van buitenlandse energiebronnen. Daarom ligt de focus op het opwekken van hernieuwbare energie, het besparen van energie en het aanpakken van netcongestie. Ook op het gebied van gezondheid wordt ingezet op preventie en vitaliteit. De uitvoering van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) staat hierbij centraal, met aandacht voor thema’s zoals mentale gezondheid, een gezond gewicht en het vitaal ouder worden.

Lokale ontwikkelingen

Deze landelijke ambities vertalen zich ook naar de lokale context. Binnen de gemeente en de regio wordt gewerkt aan een versnelde uitvoering van klimaatmaatregelen. De afvalinzameling wordt aangepast in lijn met de nieuwe producentenverantwoordelijkheden, wat niet alleen bijdraagt aan een betere afvalscheiding, maar mogelijk ook leidt tot een lagere afvalstoffenheffing voor inwoners. In 2026 staat een actualisatie van het lokale warmtebeleid op de agenda, waarbij de gemeente verplicht is een Warmteprogramma vast te stellen. De voortgang op het gebied van duurzame energieopwekking loopt via de Regionale Energiestrategie Midden-Holland. Daarnaast wordt actief gecommuniceerd en ondersteuning geboden aan inwoners en ondernemers om energie te besparen. Tot slot krijgt het uitvoeringsprogramma Gezondheid 2024–2027 een vervolg, waarin dezelfde thema’s als in het GALA centraal staan.

Klimaatadaptatie
X
AMBITIE	Het klimaatadaptief inrichten van de openbare ruimte en het stimuleren van inwoners en ondernemers om in het particulier grondgebied zo veel mogelijk klimaatadaptieve maatregelen toe te passen.
ER-DOEL	We richten samen met onze inwoners en ondernemers de buitenruimte klimaatbestendiger en waterrobuuster in.
WE METEN	De kwetsbaarheden in ons gebied met betrekking tot extreme neerslag, hitte, droogte en overstroming.
INSPANNINGEN 2026	Op basis van scenario 3 “Versneld aan de slag” van de vastgestelde klimaatadaptatiestrategie continueren we de uitvoering van de maatregelen op basis van de zes pijlers (informeren, stimuleren, verankeren, verplichten, meekoppelen en onderzoeken) die hiervoor de kern vormen. Deze maatregelen zijn opgenomen in de Uitvoeringsagenda Klimaatadaptatie van het Omgevingsprogramma Riolering en Klimaatadaptatie.
	In navolging van de eerste DPRA-cyclus (Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie) wordt op basis van de in 2025 te houden regionale stresstest uitvoering gegeven aan de tweede DPRA-cyclus, welke start met een gemeentelijke stresstest.
INSPANNINGEN 2026 - 2029	We geven uitvoering aan de Uitvoeringsagenda Klimaatadaptatie van het Omgevingsprogramma Riolering en Klimaatadaptatie.
	We geven verdere uitvoering aan de tweede DPRA-cyclus.
MIDDELEN 2026	-

Energietransitie
X
AMBITIE	We onderstrepen de urgentie van de energietransitie. Hierbij zetten we in op zowel het opwekken van duurzame elektriciteit, maar zeker ook op energiebesparing. We werken samen in de regio en staan open voor innovatieve ontwikkelingen en technieken. Mede om te zorgen voor een stabiel stroomnet, samen met de coöperaties. We hebben zoekgebieden aangewezen waarbij we lokale betrokkenheid en ondernemerschap stimuleren. We geven de voorkeur aan het opwekken van zonne-energie op die plekken die andere of bestaande functies versterken. Denk aan zon op daken of bij grote parkeerplaatsen.
ER-DOEL	We zetten in op minder gebruik van fossiele energie en meer op hernieuwbare energie.
WE METEN	C02-uitstoot in de Krimpenerwaard (Klimaatmonitor).
	Energieverbruik (Klimaatmonitor).
	Hoeveelheid hernieuwbare energie (Klimaatmonitor).
INSPANNINGEN 2026 - 2029	Het klimaat- en energiebeleid van het Rijk krijgt steeds meer vorm. Gemeenten spelen een belangrijke rol in de uitvoering van dit beleid. We werken langs de volgende inspanningen aan een duurzaam en vitaal Krimpenerwaard: Uitvoering Omgevingsprogramma Warmtetransitie (2024-2030) met een focus op onder andere energiebesparing, de isolatiesubsidie en het tegengaan van energiearmoede.
	We faciliteren de opwek van hernieuwbare energie via de Regionale Energiestrategie (RES) Midden-Holland en via lokaal beleid voor kleinschalige opwek.
	We werken aan een verkenning van een Lokaal Energiesysteem waarin een vitaal en toekomstbestendig Krimpenerwaard centraal staat. Hierbij gaat het om de vraag op welke wijze de gemeente de samenhang tussen opwek, gebruik, transport en opslag van (schone en betrouwbare) energie kan faciliteren.
	We werken samen met inwoners en ondernemers aan de energietransitie. We zetten in op het faciliteren en stimuleren van acties die bijdragen aan onze gezamenlijke doelstellingen. Daarnaast werken we aan een goede samenwerking met energiecoöperatie Waardstroom.
MIDDELEN 2026	-

Benutten van grondstoffen
X
AMBITIE	We zetten nog meer in op het stimuleren van afvalscheiding. Hierbij onderzoeken we de mogelijkheid voor (gedeeltelijke) nascheiding van afval.
ER-DOEL	We willen meer grondstoffen uit het restafval benutten.
WE METEN	Het aandeel van fijn en grof huishoudelijk restafval in kilogram per inwoner per jaar.
INSPANNINGEN 2026 - 2029	We stellen een grondstoffenbeleidsplan vast.
	We breiden de bewustwordingscampagne uit met onder meer het project Afvalvrije school
	We zetten afvalcoaches in om inwoners te informeren en te assisteren bij het optimaal scheiden van huishoudelijk afval.
	We maken een plan van aanpak voor het nascheiden van grondstoffen uit grof restafval op de milieustraat door middel van sorteren, demontage en hergebruik.
MIDDELEN 2026	-

Samen de biodiversiteit vergroten
X
AMBITIE	De diversiteit en soortenrijkdom staan onder druk en vragen om maatregelen. Binnen de kernen zetten wij in op bevordering van diversiteit van soorten. Denk aan natuurvriendelijke oevers, variatie in de beplanting en een flexibel snoei- en maaibeleid.
ER-DOEL	Samen met inwoners en andere overheden de biodiversiteit vergroten.
WE METEN	Het aantal bomen in de kernen en het aantal uitgedeelde bomen.
	Het aandeel nieuwbouwprojecten waarbij een afspraak is gemaakt over het vergroten van de biodiversiteit.
	Het aantal verleende subsidies voor biodiversiteitsinitiatieven.
INSPANNINGEN 2026	In 2025 werken we met partners aan de invulling van een tweede convenantperiode van Prachtlint Krimpenerwaard. Hierin staan de inspanningen vanaf 2026.
INSPANNINGEN 2026 - 2029	We planten bomen in de openbare ruimte (1.000) en delen bomen uit aan particulieren (750).
	We beheren bermen en oevers zoveel mogelijk ecologisch.
	We voeren projecten Operatie Steenbreek en Prachtlint uit.
	We ondersteunen biodiversiteitsinitiatieven van inwoners met subsidie.
	We werken samen met gebiedspartners om de rivierkreeftenproblematiek onder de aandacht te brengen bij LNV en we werken mee aan bewustwordingscampagnes over de bestrijding van invasieve soorten/ exoten.
MIDDELEN 2026	-

Betrokkenheid bij het beheer van de openbare ruimte
X
AMBITIE	De openbare buitenruimte is van ons allemaal. Daarom betrekken we inwoners actief bij het beheer en onderhoud ervan.
ER-DOEL	We vergroten de tevredenheid en betrokkenheid van onze inwoners met het beheer van de openbare ruimte.
WE METEN	De tevredenheid over de leefomgeving en dienstverlening (door burgerpeiling)
WE METEN	De beoordeling van de fysieke leefomgevingskwaliteit (door Kwaliteitsmonitor Sociaal Domein)
INSPANNINGEN 2026 - 2029	We intensiveren de communicatie over het beheer. Welke kwaliteit kan de inwoner verwachten, wat is de afspraak.
	We zetten in op verdere participatie bij het werken in de openbare ruimte.
MIDDELEN 2026	-

Relatie met verbonden partijen

Deelname in de volgende verbonden partij(en) draagt bij aan het uitvoeren van activiteiten en realiseren van de doelstellingen binnen dit programma. Voor verdere toelichting over de verbonden partijen verwijzen we u naar paragraaf F. Verbonden Partijen en bijlage 1.

Verbonden Partijen
- Cyclus NV
- Omgevingsdienst Midden Holland (ODMH)
- HECHT (v.h. RDOG Hollands Midden)
- Ingenieursbureau Krimpenerwaard (IBKW)

Financieel overzicht

In onderstaand overzicht zijn de totale financiën van dit programma weergegeven. De hiervoor gepresenteerde beleidsspeerpunten zijn hier onderdeel van.

Bedragen x € 1.000
	Rekening	Begroting	Begroting		Meerjaren
Exploitatie	2024	2025	2026	2027	2028	2029
Lasten	-21.813	-23.271	-21.996	-21.838	-21.092	-21.064
Baten	17.899	18.465	18.498	18.488	18.089	18.089
Saldo van baten en lasten	-3.914	-4.805	-3.498	-3.349	-3.002	-2.975
Stortingen	-310	-322	-271	-271	-271	-271
Onttrekkingen	395	703	724	607	210	179
Mutaties reserves	85	381	454	337	-60	-92
Eindtotaal	-3.829	-4.425	-3.045	-3.013	-3.063	-3.067

Bezuinigingsmaatregelen

Hieronder staan de voorgestelde bezuinigingsmaatregelen opgenomen die onderdeel zijn van het hiervoor gepresenteerde saldo van dit programma.

Verwerkte maatregelen (x € 1.000)		Begroting 2026	Meerjaren 2027	Meerjaren 2028	Meerjaren 2029
VS22	Energietransitie	55	55	55	55
VS25	Klimaatadaptatie	0	26	26	47
VS29	Milieu	75	75	75	75
Totaal		130	156	156	177