I. Opvang vluchtelingen

De opvang van vluchtelingen zal ook in 2026 een bijdrage van de gemeente Krimpenerwaard vragen. Met ingang van 1 januari 2026 dienen we mogelijk meer vluchtelingen uit Oekraïne op te vangen bovenop het huidige aantal. Mogelijk zal dit aantal gedurende 2026 toenemen afhankelijk van het verloop van de oorlog.

Met ingang van 1 februari 2024 is de spreidingswet van kracht. Volgens deze wet dient de gemeente Krimpenerwaard 308 asielzoekers op te vangen per 1 juli 2025. Dit aantal zal in 2026 mogelijk wijzigen als de spreidingswet van kracht blijft  en  volgens een tweejaarlijkse cyclus een nieuw verdeelbesluit wordt genomen.  De gemeente heeft eerder toegezegd 153 asielzoekers op te vangen. Op dit moment biedt de gemeente ruimte voor de opvang van 80 minderjarige asielzoekers. Deze zullen tot 1 april 2026 worden opgevangen en tellen mee in het kader van de spreidingswet. Ook in 2026 zal de gemeente statushouders moeten huisvesten. 

We verwachten dat de opvang van Oekraïense vluchtelingen ook in 2026 aan de orde is. De tijdelijke beschermingsmaatregel is verlengd tot en met 4 maart 2027.  Omdat we deze opvang zelf exploiteren vraagt dit ambtelijke capaciteit. We streven ernaar de werkzaamheden die nu door een projectteam worden uitgevoerd te borgen in 2025 en de exploitatie onderdeel te maken van de reguliere werkzaamheden. Omdat de taakstelling ook voor onze gemeente toeneemt zal in 2026 mogelijk ambtelijke capaciteit nodig zijn om nieuwe locatie(s) in te richten en te exploiteren. De hoogte van het normbedrag in 2026 dat per dag per bed wordt uitgekeerd aan gemeenten is nog niet bekend. Het is dus nog niet goed in te schatten of we de opvang voor dit bedrag kunnen exploiteren.
De opvang van minderjarige asielzoekers (AMV-ers) loopt door tot 1 april 2026.  De dagelijkse exploitatie van deze opvanglocatie is in handen van het COA. De gemeente is hierbij echter nauw betrokken en draagt ook de verantwoordelijkheid voor het organiseren van onderwijs en zorg voor de vluchtelingen. Voor wat betreft onderwijs worden we gecompenseerd voor de realisatie van de onderwijslocaties, maar niet voor het daadwerkelijke onderwijs indien daar sprake is van bijvoorbeeld extra docenten. Voor jeugdzorg wordt de gemeente slechts ten dele gecompenseerd via het gemeentefonds en een separate uitkering die jaarlijks in de septembercirculaire wordt bekendgemaakt. De hoogte daarvan is nog onbekend. We prognosticeren de personele kosten op € 0,4 miljoen per jaar.
De huisvesting van statushouders zal ook in 2026 de nodige capaciteit vragen van onze gemeente.  Het aantal statushouders dat de gemeente dient te huisvesten is hoger dan het aantal beschikbare sociale huurwoningen.  Dit zal in 2026 waarschijnlijk toenemen.

In september 2025 is een borgingsplan gerealiseerd waarin invulling is gegeven aan een verdeling van het beschikbare budget over de diverse betrokken teams voor de werkzaamheden rondom de opvang van vluchtelingen. Daarmee is per 2026 ook een overgang gerealiseerd van het uitvoeren van deze werkzaamheden op projectbasis naar vaste invulling in de organisatie.

Dit maakt wel dat bij onvoorziene nieuwe crisissituaties of (landelijke) opgaven rondom de opvang van vluchtelingen er een voorstel voor incidenteel budget naar uw raad zal volgen om invulling te geven aan de ontstane crisissituatie. Met de borging van de werkzaamheden in de organisatie is er namelijk een werkbare situatie voor de huidige opgaven, maar geen overcapaciteit voor nieuwe crisissituaties of (landelijke) opgaven met betrekking tot vluchtelingen.