Aanbiedingsbrief

Geachte raadsleden, 

Voor u ligt de meerjarenbegroting 2026-2029 van de gemeente Krimpenerwaard. Een begroting die aansluit op de kaders zoals door u vastgesteld in de Kadernota 2026. En inclusief de bij de Kadernota vastgestelde maatregelen die we als gemeente hebben moeten treffen naar aanleiding van de korting op het gemeentefonds. Hierover is in deze programmabegroting centraal inzicht en extra toelichting gegeven in paragraaf J. Maatregelen vanwege korting gemeentefonds 2026.

Ook de periode vanaf 2026 kenmerkt zich nog door verschillende maatschappelijke ontwikkelingen die impact hebben op het werk van ons als gemeente. De inflatie lijkt wat te temperen, maar gezien de ontwikkelingen in de (wereld)politiek is er nog altijd veel onzekerheid over de stabiliteit van de wereldeconomie. Landelijk gezien heeft de val van het kabinet geleid tot nieuwe verkiezingen. Het demissionaire kabinet, dat nu minder slagkracht heeft, stelt belangrijke beslissingen uit. De bestuurlijke en financiële verhoudingen tussen landelijke en lokale overheden zullen pas na de verkiezingen en de op basis daarvan te vormen regering, duidelijker worden.

Collegeprogramma Vitaal Vooruit
Naast de landelijke verkiezingen staan we in 2026 ook voor gemeenteraadsverkiezingen. 2026 is dan ook het laatste jaar waarin gewerkt wordt aan de doelstellingen uit het collegeprogramma Vitaal Vooruit. Daarbij ligt de focus op de uitvoering van de inspanningen uit de in de afgelopen jaren vastgestelde beleidsdocumenten en vindt u conform de Kadernota 2026 relatief weinig nieuwe beleidsinspanningen. Dit alles met het oog op een vitale toekomst voor onze inwoners, samen met deze inwoners, maar ook met andere maatschappelijke partners, bedrijven en mede overheden

Sociaal domein
Ook binnen het sociaal domein staat 2026 in het teken van uitvoering geven aan diverse elementen die de afgelopen jaren een belangrijke rol hebben gespeeld in de transformatie van het sociaal domein. De deskundigencommissie Van Ark heeft met het rapport Groeipijn een duidelijk signaal gegeven over de beweging die noodzakelijk is om (met name) de jeugdzorg in Nederland houdbaar te houden en wij geven hier lokaal kleur aan. Ook de maatregelen vanwege de korting op het gemeentefonds passen binnen deze kaders. We zijn dan ook blij dat we hier samen met uw raad onze visie op de noodzakelijke maatregelen vanuit de inhoud hebben kunnen vaststellen.
Per 1 januari 2025 heeft de regionale werkorganisatie de formele status van een gemeenschappelijke regeling gekregen. Hiermee zijn de werkzaamheden binnen het sociaal domein die we regionaal beleggen beter geborgd en kan er op een meer formele manier sturing vanuit uw raad plaatsvinden op de werkzaamheden die binnen de regeling plaatsvinden. In 2026 ligt ook daar een belangrijke taak om mee te bewegen in de gewenste maatschappelijke ontwikkelingen en ook een doorontwikkeling te maken in monitoring en efficiency.

Gemeentekantoor
Het jaar 2026 zal daarnaast in het teken staan van de afronding van de bouw en de verhuizing naar het nieuwe gemeentekantoor. Na jaren van voorbereiding en bouw is dit een grote mijlpaal voor inwoners, bestuur en organisatie. Het nieuwe gemeentekantoor biedt onze organisatie de kans de dienstverlening nog verder te verbeteren, beter samen te werken en een toekomstbestendig en duurzaam onderkomen te bieden voor onze medewerkers. Ook brengt het voor onze inwoners alle elementen waarvoor zij ons als eerste overheid nodig hebben bijeen. Deze grote stap voor onze gemeente is ook broodnodig om de dienstverlening op peil te kunnen houden. Als organisatie hebben we, zoals de A&O monitor al jaren laat zien, weinig vet op de botten en doen we met minimale middelen het maximale voor onze inwoners. De druk op de arbeidsmarkt maakt dat we realistisch moeten zijn in de verhouding tussen ambitie en druk op de organisatie.

Gemeentefinanciën
Het meerjarig toekomstbeeld op het gebied van de gemeentefinanciën is al enkele jaren uiterst negatief. De meicirculaire 2025, op basis van de Voorjaarsnota, heeft enige lucht gegeven, maar er zijn nog steeds structurele oneffenheden in de verhouding tussen overgedragen taken en daarbij behorende financiering. Het gaat daarbij niet langer alleen om geld, maar veel meer om de balans tussen taken en middelen. In de afgelopen 2 jaar hebben wij met uw raad een intensief traject doorlopen om te komen tot een gebalanceerd, realistisch en inhoudsgedreven pakket aan maatregelen die het onze gemeente mogelijk maken om voor de lange termijn de juiste keuzes te maken. Dit maakt ook dat we, afwijkend aan het VNG advies, er gezamenlijk voor hebben gekozen ons vizier te richten op het structureel sluitend maken van de jaarschijf 2029 en niet de jaarschijf 2026. Dit geeft ons de tijd om maatregelen te treffen die aansluiten bij de visie die we als gemeente hanteren, realistisch zijn en goed ingebed kunnen worden in de dagelijkse operatie. Wij danken uw raad voor de wijze waarop het traject van de afgelopen jaren doorlopen is.
Om de komende jaren de uitwerking van de maatregelen goed te kunnen monitoren is er in paragraaf J. Maatregelen vanwege korting Gemeentefonds 2026 een integraal overzicht opgenomen van de set aan maatregelen en geven we daar inzicht in de structurele effecten en de incidentele investeringen en/of kosten die nodig zijn om de structurele effecten te bewerkstelligen. Bij de jaarrekening en begroting zullen wij u via deze paragraaf informeren over de voortgang en eventuele risico’s die gepaard gaan met de maatregelen zullen ook opgenomen worden in paragraaf B. Weerstandsvermogen en Risicobeheersing.

Cijfers
Ten opzichte van de kadernota 2026 laten de meerjarige structurele saldi op hoofdlijnen het volgende verloop zien. Voor een nadere toelichting op de cijfers verwijzen wij u naar de leeswijzer en de modellen achterin deze begroting.

Opbouw begroting 
Evenals in voorgaande begrotingen starten we met een leeswijzer, gevolgd door een dekkingsplan. Daarna volgen de verplichte onderdelen: de beleidsbegroting met daarin de programma’s, de indicatoren, de paragrafen en tenslotte een aantal financiële modellen en bijlagen.

Burgemeester en wethouders van Krimpenerwaard
de secretaris,                                 de burgemeester,

J. Hennip                                          Ir. J. Beenakker