Dit programma richt zich op de vraagstukken over welzijn, welbevinden van en (inkomens-) ondersteuning aan inwoners. We versterken de zelfredzaamheid en onderlinge verbondenheid van inwoners en bieden een vangnet waar nodig.
In dit programma zijn de middelen opgenomen voor het uitvoeren van de transformatieopgave (van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’), die volgt uit de transitie van de Jeugdwet, Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Participatiewet.

Ontwikkelingen Sociaal domein 2026

Terug naar navigatie - Sociaal domein - Ontwikkelingen Sociaal domein 2026

Algemene (landelijke/regionale) ontwikkelingen

Het rijksbeleid blijft gericht op toegankelijke en betaalbare zorg en een gezonde generatie in 2040. Samen met zorg- en welzijnspartners geven gemeenten uitvoering aan akkoorden als IZA, GALA en WOZO. Personeelstekorten en wachtlijsten blijven groot. Personeel gaat de grootste uitdaging vormen. De vergrijzing, inflatie en maatschappelijke spanningen versterken de druk op zorg en mentale gezondheid. Sociaal-economische ongelijkheid groeit, vooral onder mensen met weinig hulpbronnen. Dit vergroot gezondheidsverschillen en zet de sociale cohesie onder druk. Er komen wetswijzigingen in de Participatiewet, Wmo en Jeugdwet. Het doel van deze wijzigingen is om meer vorm en inhoud te geven aan normaliseren, het hanteren van de menselijke maat, zelf bieden van basishulp en betere zorg aan kinderen en volwassen waar sprake is van onveiligheid. Voorwaardelijk voor deze ontwikkeling is een sterke sociale basis waar inwoners elkaar kennen, omzien naar elkaar en elkaar steun bieden bij alledaagse problemen. Professionals sluiten aan bij de vragen van de inwoners en werken daarbij domein overstijgend samen. 

Lokale ontwikkelingen

Met het vastgestelde addendum op het Integraal Beleidskader Sociaal Domein scherpen we onze koers verder aan. We richten ons op drie centrale opgaven: het versterken van de sociale basis, het vergroten van kansengelijkheid en het herstellen van bestaanszekerheid. Deze opgaven vormen de kern van onze lokale transformatie binnen het sociaal domein. We investeren actief in zorgzame buurten waarin inwoners naar elkaar omkijken en elkaar ondersteunen. Dit doen we vanuit vertrouwen in de kracht van de samenleving. Inwoners zijn in veel gevallen goed in staat om – samen of met hun netwerk – tot passende oplossingen te komen. Deze oplossingen zijn vaak effectiever én duurzamer. Welzijnspartners spelen hierbij een sleutelrol, in het versterken van verbindingen in wijken en kernen, het versterken van de lokale toegang, het bereiken van de meest kwetsbare inwoners en meer groepsgericht werken. Waar nodig blijft de gemeente een vangnet bieden met maatwerkoplossingen vanuit de Jeugdwet en Wmo. Zo voorkomen we dat inwoners onnodig in zwaardere of duurdere zorgtrajecten terechtkomen. Deze beweging vraagt ook om een andere rol van de gemeente: meer nabijheid, een ondersteunende houding, regie bij de inwoner én bijzondere aandacht voor kwetsbare doelgroepen. We kiezen voor maatwerk waar nodig en normaliseren waar het kan. Onze lokale koers is in lijn met landelijke beleidslijnen, zoals de Hervormingsagenda Jeugd en het Integraal Zorgakkoord (IZA). De commissie Van Ark onderstreept het belang van een sterke lokale toegang en stevige basisvoorzieningen – precies de richting die wij inslaan. Samen met gemeenten en zorgpartners in Midden-Holland werken we aan de uitvoering van het Transformatieplan Gedeelde Zorg.

Veerkracht en mentale gezondheid
X
AMBITIE
We zetten in op het mentaal welbevinden van onze inwoners, waarbij we een focus leggen op het voorkomen van eenzaamheid onder ouderen en jongeren en het bespreekbaar maken van mentale problemen (taboes doorbreken) om erger te voorkomen. In het bijzonder onder onze jongeren. We zetten in op het faciliteren van informele en sociale steun. Inwoners moeten het zelf doen, maar niet alleen. We richten ons niet op de problemen, maar op de kansen. We zoeken actief naar (normaliserende) activiteiten en mogelijkheden in de buurt om de talenten van jong en oud verder te ontwikkelen.
ER-DOEL
Meer sociale samenhang in de kernen.
SUBDOELEN
Minder sociale eenzaamheid onder ouderen en jongeren.
Meer inwoners maken gebruik van informele en sociale netwerken.
WE METEN
Percentage ernstige eenzaamheid onder 65+ (www.eengezonderhollandsmidden.nl).
Percentage hoog risico op angststoornissen en depressie (19-64 jaar) (www.eengezonderhollandsmidden.nl).
Score verbondenheid met de buurt (Bron: www.waarstaatjegemeente.nl).
Score voorzieningenniveau (Bron: www.waarstaatjegemeente.nl).
Vertrouwen in de toekomst onder 15- en 16- jarigen (bron: www.eengezonderhollandsmidden.nl).
INSPANNINGEN 2026
We onderzoeken de mogelijkheid om de maatschappelijke diensttijd (MDT) in te zetten in samenwerking met partners.
We investeren in de sociale basis door het beschikbaar stellen van budget, voor activiteiten georganiseerd voor én door inwoners.
Door middel van subsidies sturen we op het organiseren van activiteiten die gericht zijn op het vormen van informele en sociale netwerken.
We geven invulling aan het opdrachtgeverschap van het Sociaal Preventieteam met nadrukkelijk aandacht voor versterken sociale cohesie in wijken en kernen.
We geven invulling aan het Omgevingsprogramma Sociale basis en maatschappelijke voorzieningen.
INSPANNINGEN 2026 - 2029
We voeren  het Uitvoeringsprogramma Gezondheid 2024-2027 uit.
We investeren in de sociale basis door het beschikbaar stellen van een budget, voor activiteiten georganiseerd voor én door inwoners.
We zetten in op het (verder) versterken van de sociale basis en benutten daarvoor het budget vanuit de SPUK-middelen. Daarnaast geven we uitvoering aan het Omgevingsprogramma Sociale Basis en Maatschappelijke Voorzieningen.
MIDDELEN 2026
-
-
Leefstijl en lichamelijke gezondheid
X
AMBITIE
Een gezonde leefstijl is van invloed op de lichamelijke gezondheid. We bevorderen sport en bewegen in samenwerking met lokale organisaties. We zetten in op een rookvrije generatie. Wij zetten preventief in op het terugdringen van drank- en drugsgebruik, gok- en seksverslaving en andere verslavingsvormen.
ER-DOEL
Meer inwoners hebben een gezonde levensstijl.
SUBDOELEN
Minder roken, drank- en drugsgebruik en andere verslavingsvormen onder jongeren.
Meer inwoners groeien op in een gezonde omgeving.
WE METEN
Percentage inwoners dat voldoet aan de beweegrichtlijn.
Percentage inwoners met overgewicht.
Percentage inwoners van 18 jaar en ouder die een goede gezondheid ervaren.
Percentage middelengebruik onder jongeren (al deze indicatoren: bron www.eengezonderhollandsmidden.nl).
INSPANNINGEN 2026
We gaan verder met de implementatie van het traject Opgroeien in een Kansrijke Omgeving (OKO), dat gericht is op aanpak middelengebruik onder jongeren.
We voeren activiteiten uit volgens de ambities van het Sportakkoord 2.0 samen met Teamsportservice en de sportverenigingen.
INSPANNINGEN 2026 - 2029
We voeren de activiteiten  uit het Uitvoeringsprogramma Gezondheid 2024-2027 uit, waaronder het implementatietraject Opgroeien in een Kansrijke Omgeving  (OKO). De OKO-cyclus van monitoring naar dialoog, beleidsvorming en uitvoering wordt tweemaal doorlopen.
We onderzoeken en voeren een vervolg van het sportakkoord en de combinatiefunctie uit.
MIDDELEN 2026
Incidenteel € 43.000 projectleider OKO
-
Sociale leefomgeving
X
AMBITIE
We zetten ons in voor een veilige sociale leefomgeving. De komende jaren zetten we ons in voor een goede integratie van nieuwe inwoners van de gemeente Krimpenerwaard. We verbeteren de toegankelijkheid voor mensen met een beperking. We nemen stelling tegen racisme en discriminatie.
ER-DOEL
Meer inwoners voelen zich verbonden met elkaar.
SUBDOELEN
Meer sociale veiligheid in de kernen, de wijken en gezinnen.
Meer inwoners ervaren een inclusieve leefomgeving.
WE METEN
Score verbondenheid met de buurt (bron: waarstaatjegemeente.nl).
Percentage meldingen van discriminatie (bron: monitor discriminatie).
Score sociale veiligheid (bron: waarstaatjegemeente.nl).
INSPANNINGEN 2026
We investeren in informele netwerken om de verbondenheid in de buurten te vergroten. Hiervoor verstrekken we subsidie aan het SPT om dit te faciliteren en te stimuleren.
We voeren het Uitvoeringsprogramma Inburgering 2022-2027 uit.
We geven aandacht aan landelijke campagnes de week van de ouderenmishandeling en Orange the World.
We werken regionaal mee aan de uitvoering van de plannen rondom Dak tot Dak en Grip op Onbegrip.
INSPANNINGEN 2026 - 2029
We geven verder uitvoering aan het Uitvoeringsplan Huiselijk Geweld/Kindermishandeling.
We voeren het Uitvoeringsprogramma Inburgering 2022-2027 uit.
MIDDELEN 2026
-
-
Sociaal economische status
X
AMBITIE
We vinden het belangrijk dat al onze inwoners mee kunnen doen in de samenleving en gelijke kansen krijgen, iedereen naar eigen vermogen. Daarbij is het belangrijk dat iedereen een bestaanszekerheid kan opbouwen. Dat is niet voor alle inwoners vanzelfsprekend, deze inwoners ondersteunen wij. Kinderen die opgroeien in huishoudens met een laag inkomen krijgen onze specifieke aandacht.
ER-DOEL
Meer inwoners doen mee naar vermogen.
SUBDOELEN
Meer inwoners hebben duurzaam betaald werk of doen mee naar vermogen.
Meer inwoners met een laag inkomen hebben bestaanszekerheid.
WE METEN
Percentage inwoners dat door een traject meer kans op een baan krijgt (bron: cliëntervaringsonderzoek).
Percentage uitstroom uit de bijstand (bron: divosa).
Score aantal gerealiseerde banen beschut werk (bron: Csam).
Score aantal succesvol afgesloten schuldhulpverleningstrajecten.
Score bereik minimaregelingen (onder andere kinderen) (cbs).
Eigen kracht (burgerpeiling, waarstaatjegemeente.nl).
INSPANNINGEN 2026
We ontwikkelen activiteiten en acties die bijdragen aan de bestaanszekerheid van inwoners. Dit doen we door te zorgen voor een voorspelbaar inkomen,  ondersteuning en toeleiding naar werk, het voorkomen en stabiliseren van schulden en het inzetten van minimaregelingen.
We geven uitvoering aan de minimaregelingen en vergroten het bereik ervan.
INSPANNINGEN 2026 - 2029
We zetten de activiteiten uit 2026 voort en stellen deze waar nodig bij.
We ontwikkelen activiteiten en acties die bijdragen aan de bestaanszekerheid van inwoners. Dit doen we door te zorgen voor een voorspelbaar inkomen,  ondersteuning en toeleiding naar werk, het voorkomen en stabiliseren van schulden en het inzetten van minimaregelingen.
MIDDELEN 2026
-
-
Organisatie en financiën van zorg
X
AMBITIE
Als gemeente én samenleving zullen we de komende jaren keuzes moeten maken om te komen tot een goede afbakening van wat wel en niet onder (jeugd)zorg én de verantwoordelijkheid van de gemeente valt. We zetten in op meer laagdrempelige en vroegtijdige ondersteuning en het vergroten van de nabijheid van zorgaanbieders. Daarnaast is samenwerking tussen gemeente, het preventieteam, huisartsen, Welzijn Krimpenerwaard, (passend) onderwijs, jeugdwerkers en zorgaanbieders essentieel. We maken duidelijke afspraken en voeren adequate controle uit op de financiën.
ER-DOEL
We zetten in op een robuuster systeem en het meer versterken van het informele netwerk.
SUBDOELEN
Meer passend aanbod en verbindingen in het preventief domein.
Meer inzet op (financiële) doelmatigheid bij maatwerkvoorzieningen zorg.
WE METEN
Aantal unieke cliënten jeugd (bron: Csam).
Percentage herhaald beroep op jeugdzorg (bron: CBS).
Percentage positief tegenover effect ondersteuning (jeugdigen) (bron: clientenervaringsonderzoek).
Aantal unieke Wmo-cliënten (bron:Csam).
Percentage positief tegenover effect Wmo-ondersteuning (bron: clientenervaringsonderzoek)..
Sociaal vangnet (bron: burgerpeiling, www.waarstaatjegemeente.nl).
INSPANNINGEN 2026
We geven invulling aan het opdrachtgeverschap van het Sociaal Preventieteam met nadrukkelijk aandacht voor versterken van de sociale cohesie in wijken en kernen, en passende ondersteuning voor alle inwoners.
We implementeren de integrale toegang Krimpenerwaard breed
Met de inzet van een coördinator Preventie Jeugd investeren en versterken we het netwerk rondom opvoeden en opgroeien, gericht op samenwerking tussen informele en formele partners en het komen tot passend preventief aanbod.
We implementeren de maatregelen uit de Hervormingsagenda Jeugd en verbreden onze aanpak conform advies commissie van Ark
We geven uitvoering aan de ketenaanpakken Brede SPUK en daarbij de samenwerking tussen sociaal en medisch domein: Valpreventie, Kansrijke Start, Welzijn op Recept, Gezonde Leefstijl Interventie, Kinderen op Gezond Gewicht.
We implementeren de inkoop Jeugd en Wmo lokaal
INSPANNINGEN 2026 - 2029
We geven invulling aan het opdrachtgeverschap van het Sociaal Preventieteam. We sturen via de subsidieverstrekking op het gezamenlijke werkplan van de partners van het Sociaal Preventieteam.
Gespreide aanbestedingen contracten Wmo en Jeugd via de GR JW
Met de inzet van een coördinator Preventie Jeugd investeren en versterken we het netwerk rondom opvoeden en opgroeien, gericht op samenwerking tussen informele en formele partners en het komen tot passend preventief aanbod.
We implementeren maatregelen uit de Hervormingsagenda Jeugd (t/m 2028)
MIDDELEN 2026
-
-

Relatie met verbonden partijen

Terug naar navigatie - Sociaal domein - Relatie met verbonden partijen

Deelname in de volgende verbonden partij(en) draagt bij aan het uitvoeren van activiteiten en realiseren van de doelstellingen binnen dit programma. Voor verdere toelichting over de verbonden partijen verwijzen we u naar paragraaf F. Verbonden Partijen en bijlage 1.

Verbonden Partijen
- Werkvoorzieningschap Promen
- HECHT (v.h. RDOG Hollands Midden)
- Jeugd en Wmo Midden-Holland i.o.

Financieel overzicht

Terug naar navigatie - Sociaal domein - Financieel overzicht

In onderstaand overzicht zijn de totale financiën van dit programma weergegeven. De hiervoor gepresenteerde beleidsspeerpunten zijn hier onderdeel van.

Bedragen x € 1.000
Rekening
Begroting
Begroting
Meerjaren
Exploitatie
2024
2025
2026
2027
2028
2029
Lasten
-75.842
-85.067
-83.017
-81.015
-78.662
-78.473
Baten
21.009
21.071
19.294
18.989
17.894
17.894
Saldo van baten en lasten
-54.833
-63.995
-63.723
-62.026
-60.768
-60.579
Stortingen
-1.374
-897
Onttrekkingen
807
621
845
320
35
35
Mutaties reserves
-567
-276
845
320
35
35
Eindtotaal
-55.400
-64.272
-62.878
-61.706
-60.733
-60.544

Bezuinigingsmaatregelen

Terug naar navigatie - Sociaal domein - Bezuinigingsmaatregelen

Hieronder staan de voorgestelde bezuinigingsmaatregelen opgenomen die onderdeel zijn van het hiervoor gepresenteerde saldo van dit programma.

Verwerkte maatregelen (x € 1.000)
Begroting 2026
Meerjaren 2027
Meerjaren 2028
Meerjaren 2029
NC02
In meer kernen vrijwilligersvervoer/opzetten Belbus ter ontlasting van het CVV
0
100
100
100
NC05
Inclusieve kinderopvang - pilot collectief aanbod kinderopvang
0
170
170
170
VS41
Collectief en vrij toegankelijk aanbod jeugd
25
30
30
30
VS42
Collectief en vrij toegankelijk aanbod Wmo
0
0
157
170
VS43
Domeinoverstijgend werken
75
130
130
130
VS50
Sturen op verwijzers
145
145
145
145
VS53
Maatwerkvoorzieningen (WMO)
76
196
196
196
Totaal
321
771
928
941