Sociaal domein

Dit programma richt zich op de vraagstukken over welzijn, welbevinden van en (inkomens-) ondersteuning aan inwoners. We versterken de zelfredzaamheid en onderlinge verbondenheid van inwoners en bieden een vangnet waar nodig.
In dit programma zijn de middelen opgenomen voor het uitvoeren van de transformatieopgave (van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’), die volgt uit de transitie van de Jeugdwet, Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Participatiewet.

Algemene (landelijke/regionale) ontwikkelingen
In het najaar van 2022 zijn het Integraal Zorgakkoord (IZA) en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) gesloten door partijen uit overheid, zorg, ondersteuning, welzijn. Doel van deze akkoorden is het toegankelijk en betaalbaar houden van de gezondheidszorg en het bereiken van een gezonde generatie in 2040. Naast in het IZA en het GALA, zijn voor gemeenten ook afspraken gemaakt in het Nationaal Preventieakkoord (inzetten op preventie) en het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO; inzet op afbouw van de zorgvraag bij de huidige generatie ouderen. De kernleus: ‘zelf als het kan; thuis als het kan; digitaal als het kan’.

Er blijft sprake van forse personeelstekorten en wachtlijsten in de zorg. Corona, klimaat- en energiecrisis, oorlog in Oekraïne en toenemende bestaansonzekerheid hebben nog steeds zijn weerslag op psychische stress en leidt tot een groter beroep op geestelijke gezondheidszorg (GGZ), zeker ook onder jongeren. De ophanden zijnde wetswijzigingen Participatiewet, Wmo en Jeugdwet en de Hervormingsagenda Jeugd (voorgenomen ingangsdatum 1 januari 2025) zijn van grote invloed op de noodzaak tot het versterken van de lokale toegang. Het doel van deze wijzigingen is om meer vorm en inhoud te geven aan normaliseren, het hanteren van de menselijke maat, zelf bieden van basishulp en betere zorg aan kinderen en volwassen waar sprake is van onveiligheid.

Met de komst van een nieuw kabinet is er onduidelijkheid over de toekomst van de Spreidingswet. Vooralsnog is deze echter nog van kracht en moeten er meer opvangplakken voor vluchtelingen en asielzoekers worden gecreëerd ter aanvulling op de huidige asielzoekerscentra in ons land. Deze problematiek vraagt vooralsnog dus structurele capaciteit vanuit gemeenten en partners op het gebied van huisvesting, zorg, onderwijs en welzijn.

Lokale ontwikkelingen
Krimpenerwaard wil voor haar inwoners een leefbare gemeente zijn met vitale gemeenschappen, vitale kernen en een vitaal buitengebied. Dit vraagt om een sterke sociale basis met daarin een afwisselend en robuust voorzieningenniveau. Onze inwoners en professionals zijn de drijvende kracht achter deze voorzieningen. Voor het versterken van de lokale sociale basis, de uitvoering van het sportakkoord en het uitvoeringsprogramma gezondheid, heeft de gemeente in 2023 financiële – grotendeels incidentele – middelen ontvangen in de vorm van specifieke uitkeringen (SPUKS). De SPUKS zijn verstrekt voor maximaal 4 jaar. De verwachting is dat de gewenste beweging ook na 4 jaar nog om (financiële) investering vraagt. 

Op basis van het omgevingsprogramma Sociale Basis en Maatschappelijke Voorzieningen zetten we in op een beweegvriendelijke omgeving, ruimte voor ontmoeting, eenduidig beheer en exploitatie, ontwikkeling van een integrale en lokale toegang, clustering van voorzieningen en het ondersteunen van vrijwilligersorganisaties. Bij de vitaliteit van gemeenschappen, kernen en ons buitengebied gaat aantrekkelijke en passende woningbouw hand in hand met een sterke sociale basis.

Met een deel van de afspraken in de Hervormingsagenda Jeugd wordt ook een besparing voorzien wat leidt tot een taakstelling van € 1,2 miljoen voor gemeente Krimpenerwaard. De kaders vanuit het Rijk voor de stevige lokale teams, beschreven in de Hervormingsagenda Jeugd, borgen we bij de inrichting van de lokale integrale Toegang samen met onze partners van het Sociaal Preventieteam. De eerste fase is inmiddels gestart. Met deze nieuwe toegang verwachten we meer invloed uit te oefenen op de inzet van maatwerkvoorzieningen.

In de inkooptrajecten Ambulant Jeugd en Ambulant Wmo, Dagbesteding Jeugd en Dagbesteding Wmo en Hulp bij Huishouden zijn in juli 2024 de eerder vastgestelde tarieven herijkt.  De afwijkende financiële gevolgen zijn meegenomen in de begroting 2025. Het streven blijft de ingangsdatum van 1 januari 2025 te handhaven. 
De samenwerking in regio Midden Hollland zullen we vanaf 2025 nog verder verstevigen door het aangaan van een gemeenschappelijke regeling (GR) zoals de Hervormingsagenda ook van ons vraagt. Het oprichten van een GR vraagt voldoende robuustheid in de organisatie op regionaal niveau. Mogelijk leidt dit tot een uitbreiding van de nodige formatie.

In lijn met landelijke en lokale ontwikkelingen en onze doelen vanuit het Integraal Beleidskader Sociaal Domein (IBK) zijn onze inspanningen gericht op preventie en het versterken van de sociale basis en proberen we de vraag naar zorg (op langere termijn) te verminderen. Dit vraagt – in samenhang – te investeren in bestaanszekerheid, het vergroten van kansengelijkheid en gezond samenleven. Wanneer inwoners bestaanszekerheid ervaren en kansen hebben om deel te nemen aan de maatschappij, des te meer geld en ruimte zij hebben voor een gezond en gelukkig leven.

Deelname in de volgende verbonden partij(en) draagt bij aan het uitvoeren van activiteiten en realiseren van de doelstellingen binnen dit programma. Voor verdere toelichting over de verbonden partijen verwijzen we u naar paragraaf F. Verbonden Partijen en bijlage 1.