Aanbiedingsbrief

Geachte raadsleden, 

Voor u ligt de meerjarenbegroting 2025-2028 van de gemeente Krimpenerwaard. Een begroting die aansluit op de kaders zoals door u vastgesteld in de Kadernota 2025. Ook met de daarin benoemde zorgen over het meerjarig perspectief. Hierover is in deze programmabegroting extra toelichting gegeven in paragraaf J. Maatregelen vanwege korting Gemeentefonds 2026.
Ook de periode vanaf 2025 kenmerkt zich nog door verschillende maatschappelijke ontwikkelingen die impact hebben op het werk van ons als gemeente. De inflatie lijkt wat te temperen, maar gezien de ontwikkelingen in de (wereld)politiek is er nog veel onzekerheid over de stabiliteit van de wereldeconomie. Denk daarbij aan de oorlog in Oekraïne die nog voortduurt, maar ook de instabiliteit in het Midden-Oosten. In Nederland speelt ook nog de problematiek rondom de opvang van vluchtelingen en de onduidelijkheid over de status van de spreidingswet en de toekomst van het buitengebied (agrarisch en natuur) door het aantreden van het nieuwe kabinet. 

Collegeprogramma Vitaal Vooruit
Ook in 2025 blijft het werken aan een vitale Krimpenerwaard, met vitale inwoners, gemeenschappen, kernen en buitengebied. Dit vraagt om een integrale aanpak op basis van het toekomstperspectief waarin we als gemeente, maar ook met andere instanties, overheden, maatschappelijke partners en onze inwoners werken aan de realisatie van de 37 ambities uit het collegeprogramma. De afgelopen jaren zijn er diverse belangrijke beleidsdocumenten door uw raad vastgesteld en de komende periode staan dan ook vooral in het teken van de uitvoering. Hiertoe zijn in deze programmabegroting diverse inspanningen opgenomen die in 2025 worden opgepakt of voortgezet. 

Sociaal domein
Ook binnen het sociaal domein staan er vanaf 2025 diverse uitdagingen te wachten. Per 1 januari 2025 zal de regionale werkorganisatie de formele status van een gemeenschappelijke regeling krijgen. Hiermee zijn de werkzaamheden binnen het sociaal domein die we regionaal beleggen beter geborgd en kan er op een meer formele manier sturing vanuit uw raad plaatsvinden op de werkzaamheden die binnen de regeling plaatsvinden. 

Daarnaast treedt vanaf 2025 het nieuwe inkoopplan in werking. Dit inkoopplan heeft geleid tot herziene reële tarieven voor Jeugdzorg en Wmo wat moet leiden tot een duurzaam en dekkend zorglandschap voor onze inwoners. De hieraan verbonden kosten door de stijging van de prijzen zijn in deze begroting opgenomen. Om de kostenstijging te beperken wordt binnen de gemeente Krimpenerwaard volop ingezet op preventie. Dit doen we door de oprichting  van 1 integrale toegang voor onze inwoners en een aantal andere maatregelen als zijnde het zelf direct verlenen van basishulp aan inwoners en het voeren van procesregie. Dit zorgt niet alleen voor een betere dienstverlening aan inwoners, maar ook voor een betere sturing en daarmee het voorkomen van onnodige dure zorgtrajecten.

In 2024 zal ook de deskundigencommissie opstarten die op basis van het advies van de commissie van wijzen inzake de kosten van Jeugdzorg voor gemeenten versus de compensatie daarvoor vanuit de Rijksoverheid zal beoordelen in hoeverre de inspanningen uit de Hervormingsagenda Jeugd daadwerkelijk hebben geleid tot besparingen in de kosten. Mocht blijken dat ondanks de inspanningen er geen sprake is van kostenbesparingen dan zullen gemeenten hiervoor, met terugwerkende kracht over 2023 en 2024 gecompenseerd worden. Daarnaast zal dan beoordeeld worden welk effect dit heeft voor de bekostiging vanaf 2025. Daarnaast verwachten we nog dit jaar duidelijkheid over de aangekondigde separate indexering voor de kosten die gemeenten maken voor de Wmo. Hierover zijn eerder afspraken gemaakt maar aangezien deze nog niet tot verwerking in de meicirculaire hebben geleid zijn deze geen onderdeel van deze programmabegroting.

Gemeentefinanciën
Het meerjarig toekomstbeeld op het gebied van de gemeentefinanciën is al enkele jaren uiterst negatief. Het bekende ravijnjaar 2026 maakt het voor gemeenten zeer lastig om structureel beleid op te stellen. Sterker nog, wij hebben u bij de kadernota 2025 reeds meegenomen in mogelijke besparingsopties om te komen tot een structureel sluitende begroting. U heeft daarbij een motie aangenomen om op basis van deze exercitie richting de Kadernota 2026 tot een integrale afweging te komen. Wij hanteren daarbij het motto van de VNG: “Prepare for the worst, fight for the best”. En recent is ook een nieuwe campagne vanuit de VNG gestart om te laten zien dat wij er als gemeenten alles aan doen om onze inwoners zo goed mogelijk te bedienen ondanks de financiële uitdagingen waar we voor staan. En deze financiële uitdagingen lijken ook niet op korte termijn opgelost te worden. En daarnaast is inmiddels niet alleen 2026 een financieel technische uitdaging, maar door de eenmalige uitname in 2025 is ook dit begrotingsjaar al uitdagend geworden. Om voor komend jaar toch een structureel sluitende begroting te presenteren, stellen wij in deze begroting onderstaande maatregelen voor.

Inzet Algemene reserve vrij vermogen
Zoals verwacht laat de begroting 2025, op basis van de uitgangspunten bij de kadernota 2025, een meerjarig tekort zien. Voor de jaarschijf 2025 bedraagt dit tekort € 2,3 miljoen. Bij de behandeling van de kadernota is door u uitgesproken nog geen inhoudelijke opties in te zetten, maar deze verder uit te werken richting de kadernota 2026 voor verwerking in de begroting 2026. Wel is door u in de vorm van een amendement (A24-042) aangegeven de tot nu toe gereserveerde middelen voor mogelijke tekorten op de begroting maximaal in te zetten om een tekort in 2025 te dekken. Op basis van deze raadskeuze stellen wij u in deze begroting voor om het tekort voor een deel te dekken door inzet van  een deel van de maximaal toegestane 10% van de vrij beschikbare ruimte in de Algemene reserve vrij vermogen (ARvv) Dit betreft een inzet van € 1,3 miljoen van de maximaal toegestane ca. € 1,4 miljoen.

Verhoging OZB
Daarnaast stellen wij een aanvullende verhoging van de Onroerende Zaakbelasting (OZB) met 7% voor met een meeropbrengst van € 1 miljoen. Deze verhoging van de OZB heeft een relatief beperkte invloed op de woonlasten voor onze inwoners, omdat in deze begroting geen verhoging van de afvalstoffenheffing wordt voorgesteld. In totaal stijgen de woonlasten in 2025 met 3,6% in plaats van de in de kadernota voorgestelde 2,3% inflatiecorrectie. Naast de relatief beperkte stijging van de woonlasten stellen wij deze bijstelling van de OZB-opbrengst nu ook vanwege een aantal andere redenen aan u voor. Ten eerste leidt dit voorstel ook tot een structurele meerjarige dekking van het begrotingstekort en draagt daarmee al bij aan de oplossingsrichtingen voor het ravijnjaar 2026. Ten tweede kunnen we met een aanvullende bijstelling nu, de verhoging straks bij het opstellen van de begroting 2026 (november 2025) wellicht enigszins beperken Tenslotte maakt het voornemen van het kabinet om de OZB-verhoging te maximeren het voor u als  gemeenteraad wellicht onmogelijk om volgend jaar een OZB-verhoging door te voeren als dit dan nodig zou zijn.

Cijfers
Ten opzichte van de kadernota 2025 laten de meerjarige structurele saldi het volgende verloop zien. Voor een nadere toelichting op de cijfers verwijzen wij u naar de leeswijzer en de modellen achterin deze begroting.

Opbouw begroting 
Evenals in voorgaande begrotingen starten we met een leeswijzer, gevolgd door een dekkingsplan. Daarna volgen de verplichte onderdelen: de beleidsbegroting met daarin de programma’s, de indicatoren, de paragrafen en tenslotte een aantal financiële modellen en bijlagen.

Burgemeester en wethouders van Krimpenerwaard
de secretaris,                                 de burgemeester,

J. Hennip                                          Ir. J. Beenakker