Nog altijd staat de opvang van asielzoekers en specifiek de opvang van vluchtelingen wegens de oorlog in Oekraine onder grote druk. Als gemeente Krimpenerwaard dragen we naar vermogen bij aan het opvangen van deze kwetsbare doelgroepen. Dit doen we enerzijds door te voldoen aan de (verhoogde) taakstellingen huisvesting statushouders, we hebben een deel van de huidige opgave opvang asielzoekers ingevuld door het verlenen van medewerking aan de opvang van alleenstaande minderjarige vluchtelingen (AMV) in Haastrecht en we voldoen aan de opgaaf opvang Oekraïense vluchtelingen door de realisatie en exploitatie van opvanglocaties voor vluchtelingen uit Oekraïne. Het ligt niet in de lijn der verwachting dat er op korte termijn een landelijke oplossing gevonden zal worden voor deze problematiek en dus zal er ook in 2024 een inspanning vereist zijn van ons als gemeente. De inzet van de organisatie op deze onderwerpen is nog steeds heel groot en een compliment waard, maar deze inzet trekt ook een wissel op de reguliere werkzaamheden.
I. Opvang vluchtelingen
Wat gaan we doen in 2024?
Terug naar navigatie - Wat gaan we doen in 2024?
We geven vanaf 2024 meer structureel en houdbaar vorm aan de opgave met betrekking tot de (Oekraïense) vluchtelingencrisis door ook onze ambtelijke organisatie hier beter op in te richten. Zo gaan we werken met een algemeen projectleider vluchtelingen en integratie en zal er ook binnen het sociaal domein formatieruimte opgevuld worden voor een efficiëntere begeleiding van de inburgering en integratie vraagstukken. Beide rollen werden tot op heden ingevuld door collega's die dit naast hun reguliere werk deden of ingehuurd werden. Gezien het steeds structurele karakter is dit niet langer houdbaar. Daarnaast zijn er nog altijd collega's die naast hun reguliere werk betrokken zijn bij dit project. Dit maakt ook dat reguliere werkzaamheden vertraging oplopen.
De opvang van de AMV'ers in Haastrecht loopt ook in 2024 door. De dagelijkse exploitatie van deze opvang locatie is in handen van het COA. De gemeente is hierbij echter nauw betrokken en draagt ook de verantwoordelijkheid voor het organiseren van onderwijs en zorg voor de vluchtelingen in de opvang locatie. Voor wat betreft onderwijs worden we gecompenseerd voor de realisatie van onderwijslocaties, maar niet voor het daadwerkelijke onderwijs indien daar sprake is van bijvoorbeeld extra docenten. Voor jeugdzorg wordt gemeente slechts ten dele gecompenseerd via de toename van de maatstaf jeugdigen in de uitkering van het Gemeentefonds en een separate uitkering die jaarlijks in de septembercirculaire bekend gemaakt wordt voor alle gemeenten die opvanglocaties gerealiseerd hebben. De hoogte daarvan is nog onbekend en ook afhankelijk van het aantal gemeenten dat opvang gerealiseerd heeft. Er is dus nog veel onduidelijk over de werkelijke kosten en de compensatie die we daarvoor ontvangen. Wel duidelijk is de inzet van de ambtelijke organisatie op dit traject en de beperkte compensatie per opgevangen AMV'er per maand. In de begroting 2024 zijn deze effecten in beeld gebracht en onderstaand uitgelicht. Daarbij prognosticeren we de personele kosten qua inzet op € 0,4 miljoen per jaar.
Ook de opvang van de Oekraïense vluchtelingen zal naar verwachting in 2024 doorlopen. De opvang van vluchtelingen in Amicitia te Lekkerkerk wordt per eind september 2023 beëindigd. De aldaar opgevangen vluchtelingen gaan, in goed overleg en met inachtneming van verbondenheid aan de kernen qua werk en onderwijs, verhuizen naar ofwel een andere opvang locatie binnen onze gemeente ofwel naar de opvang locatie in Bodegraven-Reeuwijk. De eerste mensen zijn al verhuisd.
Vanaf medio 2023 realiseert Bodegraven-Reeuwijk opvanglocaties voor Oekraïense vluchtelingen voor haar eigen taakstelling, die van de gemeente Zuidplas en voor onze taakstelling. Naast de opvanglocaties in Krimpen aan de Lek en Lekkerkerk zal dus een deel van de vluchtelingen die wij, conform onze taakstelling, moeten opvangen gehuisvest worden in Bodegraven-Reeuwijk. Door deze regionale samenwerking kunnen we efficiënter, duurzamer en waardiger opvang leveren aan de vluchtelingen uit het oorlogsgebied in Oekraïne.
Voor wat betreft de financiële effecten van de opvang van de Oekraïense vluchtelingen kunnen we er vanuit gaan dat dit nog steeds op een budget neutrale wijze verloopt. De rijksoverheid is in 2023 wel een onderzoek gestart naar de hoogte van het normbedrag per dag dat aan gemeenten uitgekeerd wordt voor de opvang van de Oekraïense vluchtelingen maar er is geen reden te veronderstellen dat dit tot een neerwaartse bijstelling zal leiden waardoor gemeenten niet langer kostenneutraal de opvang kunnen vormgeven. De huidige financiële compensatie lijkt tot op heden meer dan kostendekkend voor ons als gemeente en het surplus wordt voorgesteld toe te voegen aan de algemene reserve met als label Opvang Oekraïense vluchtelingen. In 2024 zullen we komen met een meerjarig perspectief gericht op het toekomstperspectief van deze groep vluchtelingen en de financiële gevolgen die dit met zich mee zal brengen om van daaruit ook te bepalen of hetgeen tot nu gereserveerd is afdoende is.
Onderstaand de budgetten die voor 2024 opgenomen zijn in de begroting voor wat betreft de opvang van de Oekraïense vluchtelingen en de opvang van de AMV'ers.
| Effecten opvang Oekraïense vluchtelingen | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Begroting lasten 2024 | |||||
| Budgetten opvang Oekraiense vluchtelingen (x € 1.000) | Budget 2024 | ||||
| Realisatie en exploitatie langdurige opvanglocaties | 2.000 | ||||
| Leefgeld gemeentelijke opvang | 300 | ||||
| Leefgeld particuliere opvang | 400 | ||||
| Bijzondere kostenregeling | 25 | ||||
| Leerlingenvervoer | 50 | ||||
| Inhuur ambtelijke organisatie | 525 | ||||
| Taalles ontheemden Oekraïne | 53 | ||||
| Totaal | 3.353 | ||||
| Begroting compensatie 2024 | |||||
| Compensatie opvang Oekraiense vluchtelingen (x € 1.000) | Budget 2024 | ||||
| Compensatie gemeentelijke opvang | 5.438 | ||||
| Compensatie leefgeld particuliere opvang | 400 | ||||
| Compensatie uitvoeringskosten particuliere opvang | 100 | ||||
| Compensatie taalles ontheemden Oekraïne | 53 | ||||
| Compensatie leerlingenvervoer | 50 | ||||
| Totaal compensatie | 6.041 | ||||
| Compensatie versus prognose 2024 | |||||
| Compensatie vs budget GOO (x € 1.000) | Budget 2024 | ||||
| Totaal compensatie | €6.041 | ||||
| Totaal prognose kosten opvang Oekraiense vluchtelingen | €3.353 | ||||
| Compensatie versus realisatie | €2.688 | ||||
| Bestemmen in reserve Oekraine | €2.688 | ||||
| Compensatie per opvangplek in 2024 | |||||
| Opvanglocatie | Gerealiseerde plekken | Aantal dagen open 2024 | Vergoeding per dag | Totale vergoeding | |
| Dorpsstraat Krimpen a/d Lek | 71 | 366 | €83 | € 2.156.838 | |
| Ijsbaan Noord Lekkerkerk | 108 | 366 | €83 | € 3.280.824 | |
| Totaal langdurige plekken | 179 | € 5.437.662 | |||
| Effecten opvang AMV'ers | |||||
| Begroting lasten 2024 | |||||
| Budgetten opvang AMV'ers (x € 1.000) | Budget 2024 | ||||
| Inzet ambtelijke organisatie | 400 | ||||
| Jeugdzorg AMV'ers | PM | ||||
| Realisatie onderwijslocaties | PM | ||||
| Totaal | 400 | ||||
| Begroting compensatie 2024 | |||||
| Compensatie opvang Oekraiense vluchtelingen (x € 1.000) | Budget 2024 | ||||
| Compensatie AMV'ers per jaar | 17 | ||||
| Compensatie opvanglocatie via gemeentefonds | PM | ||||
| Totaal compensatie | 17 |