A. Lokale heffingen

In deze paragraaf staat informatie over de gemeentelijke heffingen, het beleid rondom de lokale heffingen, een overzicht van de tarieven, een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid en de lokale lastendruk.

Algemeen
De totale opbrengst aan belastingen en overige heffingen bedraagt in 2024 ruim € 33,7 miljoen. In onderstaande tabel zijn de opbrengsten van de lokale heffingen weergegeven:

bedragen x € 1.000	2023	2024
Onroerende-zaakbelastingen	12.693	13.465
Rioolheffing	6.418	6.429
Afvalstoffenheffing	6.793	7.596
Toeristenbelasting	256	272
Lijkbezorgingsrechten	1.066	1.080
Leges	4.519	5.168
Marktgelden	41	44
Havengelden	86	93
Kwijtschelding	-378	-380
	31.494	33.768

Het Samenwerkingsverband Vastgoedinformatie Heffing en Waardebepaling (SVHW) verzorgt de uitvoering van diverse belastingen voor de gemeenten.

Bij de heffingen (afvalstoffenheffing, rioolheffing, lijkbezorgingsrechten, leges, marktgelden en havengelden) mogen de geraamde baten niet hoger zijn dan de geraamde lasten. Bij de toe te rekenen kosten worden onder andere de kwijtschelding, de kosten van het SVHW en de kosten van toezicht meegenomen, maar de beleidsuren en uren van handhaving niet.

Bij de belastingen (OZB en toeristenbelasting) geldt deze wettelijke eis niet. De opbrengst van de belastingen komt in de algemene middelen van de gemeente terecht.

Voorgesteld wordt om de tarieven en bij de OZB de opbrengst te indexeren met de inflatie. De inflatie is 6,2% (3,2% inflatiecorrectie 2023 en 3% inflatie 2024).

De OZB wordt berekend naar een percentage van de WOZ-waarde van woningen en niet-woningen. Het SVHW bepaalt jaarlijks een nieuwe WOZ-waarde van de woning of niet-woning.

Drie groepen krijgen een aanslag OZB, namelijk eigenaren van woningen, eigenaren en gebruikers van niet-woningen. Voor iedere groep geldt een eigen tarief. Gebruikers van woningen, bijvoorbeeld huurders, krijgen geen aanslag OZB.

De uitkomsten van de taxatie door het SVHW zijn voor de begroting nog niet definitief. Daarom wordt gerekend met de (geactualiseerde) waardegegevens van 2022 en de geschatte waardeontwikkeling van woningen en niet-woningen. De verwachting is dat in onze gemeente de gemiddelde WOZ-waarde stijgt bij woningen met 3,5% en bij niet-woningen met 0,4%.

De waardestijging leidt niet tot een hogere opbrengst OZB, omdat de waardestijging gecompenseerd wordt door een verlaging van de tarieven. De totale opbrengst van de OZB wordt geïndexeerd met de inflatie (en niet de tarieven). Op basis van deze cijfers zien de tarieven er als volgt uit:

bedragen x € 1.000	2022	2023	2024
Eigenaren woning	0,0995%	0,0858%	0,0875%
Eigenaren niet-woning	0,2596%	0,2641%	0,2705%
Gebruikers niet-woning	0,2137%	0,2181%	0,2191%

De rioolheffing wordt geheven van de gebruiker. Bij woningen wordt de hoogte van de rioolheffing bepaald door de grootte van het huishouden. Bij niet-woningen is de WOZ-waarde de basis.

Uitgangspunt is kostendekkende tarieven. De uitgaven zijn geïndexeerd met de inflatie.

	2022	2023	2024
Woning: eenpersoonshuishouden	€192,40	€201,65	€201,65
Woning: meerpersoonshuishouden	€256,50	€268,80	€268,80
Niet-woning: % van de WOZ-waarde	0,0796%	0,0834%	0,0834%
	(max. € 1.130,85)	(max. € 1.185,15)	(max. € 1.185,15)
Berekening kostendekkendheid rioolheffing
Kosten taakveld(en), incl. (omslag)rente			5.075.533
Inkomsten taakveld(en), excl. Heffingen
netto kosten taakveld(en)			5.075.533
Toe te rekenen kosten			437.876
Overhead incl. (omslag)rente			762.784
BTW			808.681
Totale kosten			7.084.874
Opbrengst heffingen			6.429.427
Dekkingspercentage			90,75%

Het dekkingspercentage wordt 100% door de inzet van de Voorziening Riool van € 655.447. Dit is het verschil tussen de totale opbrengst en de totale kosten in de bovenstaande tabel.

De afvalstoffenheffing wordt geheven van de gebruiker. Uitgangspunt is 100% kostendekkende tarieven. In de tarieven is ook een tariefsverhoging van Cyclus verwerkt.

	2022	2023	2024
Vast tarief	€173,70	€183,40	€216,25
vermeerderd met
per lediging restafval (140 liter)	€7,00	€7,15	€7,60
per lediging restafval (240 liter)	€12,00	€12,25	€13,00
per storting in ondergrondse container	€3,00	€3,05	€3,25
Berekening kostendekkendheid afvalstoffenheffing
Kosten taakveld(en), incl. (omslag)rente			7.059.771
Inkomsten taakveld(en), excl. Heffingen			-698.906
netto kosten taakveld(en)			6.360.865
Toe te rekenen kosten			349.750
Overhead incl. (omslag)rente			110.372
BTW			796.500
Totale kosten			7.617.487
Opbrengst heffingen			7.596.282
Dekkingspercentage			99,72%

Het dekkingspercentage wordt 100% door de inzet van de Voorziening Afval van € 21.205. Dit is het verschil tussen de totale opbrengst en de totale kosten in de bovenstaande tabel.

De toeristenbelasting wordt geheven van degene die gelegenheid biedt tot verblijf (de ondernemer), maar het is uiteindelijk de gast van buiten de gemeente die de belasting betaalt. De ondernemer mag de belasting namelijk doorberekenen aan zijn gasten. Het tarief wordt geïndexeerd met de inflatie.

Op het moment van het samenstellen van deze begroting zijn de uitkomsten van het lopende onderzoek naar de maatstaven in de Verordening Toeristenbelasting nog niet bekend. Dit kan nog invloed hebben op het tarief (indien bijvoorbeeld een differentiatie wordt toegepast) maar niet op de geraamde opbrengst. 

	2022	2023	2024
Per persoon per overnachting	€1,78	€1,81	€1,92

Lijkbezorgingsrechten worden geheven voor het gebruik van een begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats.

De tarieven worden geïndexeerd met de inflatie. Voor de tarieven wordt verwezen naar de vast te stellen tarieventabel bij de Verordening lijkbezorgingsrechten 2024.

Berekening kostendekkendheid lijkbezorgingsrechten
Kosten taakveld(en), incl. (omslag)rente		1.481.326
Inkomsten taakveld(en), excl. heffingen		-201.268
netto kosten taakveld(en)		1.280.058
Toe te rekenen kosten		-
Overhead incl. (omslag)rente		541.697
BTW		-
Totale kosten		1.821.755
Opbrengst heffingen		1.080.293
Dekkingspercentage		59,3%

De kapitaallasten worden gedekt uit de Reserve Begraafplaatsen en uit de Reserve Kapitaallasten. De onttrekking wordt meegenomen bij de inkomsten van het taakveld waardoor de netto kosten lager worden.

Leges mogen maximaal 100% kostendekkend zijn. De tarieven worden geïndexeerd met de inflatie. Een aantal legestarieven is wettelijk gemaximeerd, zoals het tarief voor een paspoort, een rijbewijs en een aanwezigheidsvergunning speelautomaten. In die gevallen wordt het maximale tarief gehanteerd (afgerond op € 0,05 naar beneden).

Door de inwerkingtreding van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen op 1 januari 2024 wordt hoofdstuk 2 (voorheen titel 2) van de tarieventabel bij de legesverordening gewijzigd, zoveel mogelijk conform de modelverordening van de VNG. Uitgangspunt hierbij is om voor zover mogelijk beleidsneutraal over te gaan. Als de inwerkingtreding van deze wetten (weer) uitgesteld wordt, worden de tarieven van hoofdstuk 2, met uitzondering van de doorberekende externe tarieven, geïndexeerd met de inflatie. Voor de tarieven wordt verwezen naar de vast te stellen tarieventabel bij de Legesverordening 2024. 

Berekening kostendekkendheid leges
hst. 1: algemene dienstverlening
Kosten taakveld(en)		1.282.224
Inkomsten taakveld(en), excl. heffingen netto		-
netto kosten taakveld(en)		1.282.224
Toe te rekenen kosten		-
Overhead incl. (omslag)rente		439.947
BTW		-
Totale kosten		1.722.171
Opbrengst heffingen		1.219.398
Dekkingspercentage		70,8%
X
Berekening kostendekkendheid leges
hst. 2: dienstverlening en besluiten in het kader van de Omgevingswet
Kosten taakveld(en)		2.277.940
Inkomsten taakveld(en), excl. heffingen netto		-
netto kosten taakveld(en)		2.277.940
Toe te rekenen kosten		115.375
Overhead incl. (omslag)rente		1.119.290
BTW		-
Totale kosten		3.512.605
Opbrengst heffingen		3.885.142
Dekkingspercentage		110,6%
De kostendekkendheid van hoofdstuk 2 wordt 100% door een toevoeging aan de voorziening egalisatie bouwleges ad. € 372.537.
X
Berekening kostendekkendheid leges
hst. 3: dienstverlening vallend onder de dienstenrichtlijn en niet vallend onder hst. 2 / Horeca
Kosten taakveld(en)		98.230
Inkomsten taakveld(en), excl. heffingen netto		-
netto kosten taakveld(en)		98.230
Toe te rekenen kosten		-
Overhead incl. (omslag)rente		75.230
BTW		-
Totale kosten		173.460
Opbrengst heffingen		7.689
Dekkingspercentage		4,4%
X
Berekening kostendekkendheid leges
hst. 3: dienstverlening vallend onder de dienstenrichtlijn en niet vallend onder hst. 2 / Evenement of markt
Kosten taakveld(en)		392.921
Inkomsten taakveld(en), excl. heffingen netto		-
netto kosten taakveld(en)		392.921
Toe te rekenen kosten		-
Overhead incl. (omslag)rente		300.920
BTW		-
Totale kosten		693.841
Opbrengst heffingen		26.309
Dekkingspercentage		3,8%
X
Berekening kostendekkendheid leges
hst. 3: dienstverlening vallend onder de dienstenrichtlijn en niet vallend onder hst. 2 / Standplaatsen
Kosten taakveld(en)		26.980
Inkomsten taakveld(en), excl. heffingen netto		-
netto kosten taakveld(en)		26.980
Toe te rekenen kosten		-
Overhead incl. (omslag)rente		9.719
BTW		-
Totale kosten		36.699
Opbrengst heffingen		18.938
Dekkingspercentage		51,6%
X
Berekening kostendekkendheid leges
hst. 3: dienstverlening vallend onder de dienstenrichtlijn en niet vallend onder hst. 2 / Kinderopvang
Kosten taakveld(en)		131.026
Inkomsten taakveld(en), excl. heffingen netto		-
netto kosten taakveld(en)		131.026
Toe te rekenen kosten		-
Overhead incl. (omslag)rente		24.109
BTW		-
Totale kosten		155.135
Opbrengst heffingen		10.620
Dekkingspercentage		6,8%

De marktgelden worden geheven van degene aan wie een standplaats op een markt ter beschikking gesteld is. Dit zijn de dag- of weekmarkten waar bijvoorbeeld eetwaren en textielwaren voor consumenten te koop zijn.

De marktgelden mogen maximaal 100% kostendekkend zijn. De marktgelden kennen een gedifferentieerd tarief voor de grote markten, de kleine markten en de mini markten voor een vaste standplaats. De tarieven per kwartaal bedragen per strekkende meter frontbreedte:

		2022	2023	2024
grote markt (20 en meer standplaatsen)		€28,00	€28,00	€29,75
kleine markt (6 t/m 19 standplaatsen)		€18,40	€18,40	€19,55
mini markt (1 t/m 5 standplaatsen)		€12,05	€12,05	€12,80
Berekening kostendekkendheid marktgelden
	20 en meer	6 t/m 19	1 t/m 5	totaal
Begrote kosten	€17.895	€35.300	€9.193	€62.387
Begrote opbrengsten	€17.375	€22.522	€3.840	€43.736
Dekkingspercentage	97,1%	63,8%	41,8%	70,1%

Er is bewust voor gekozen om het tarief van de kleine markten laag te houden, omdat er minder vraag is naar standplaatsen en om de leefbaarheid van de kleine kernen te behouden.

Havengelden worden geheven van de schipper van het vaartuig voor het gebruik van waterwegen en havens.

De havengelden mogen maximaal 100% kostendekkend zijn. De tarieven worden geïndexeerd met de inflatie. Voor de tarieven wordt verwezen naar de vast te stellen Verordening havengelden 2024.

Berekening kostendekkendheid havengelden
Kosten taakveld(en), incl. (omslag)rente		83.659
Inkomsten taakveld(en), excl. heffingen		-11.589
netto kosten taakveld(en)		72.070
Toe te rekenen kosten		-
Overhead incl. (omslag)rente		52.002
BTW		-
Totale kosten		124.072
Opbrengst heffingen		93.328
Dekkingspercentage		75,2%

Voor de bijdragen van de bedrijveninvesteringszones (BIZ-heffing) treedt de gemeente op als dienstverlener. De stichtingen zorgen voor de plannen en de uitvoering ervan. De bij aanvang van de BIZ opgestelde verordening geldt voor het hele BIZ-tijdvak (5 jaar) en bevat de tarieven voor alle jaren. Er is een BIZ-heffing voor het centrum van Bergambacht en voor bedrijventerrein De Wetering in Bergambacht. Voor het centrum van Schoonhoven vindt binnenkort een draagvlakmeting plaats voor een BIZ 2024-2028.

Bij de lokale lastendruk nemen we de OZB, de afvalstoffenheffing en de rioolheffing mee in de berekening.
De WOZ-waarde 2023 is gecorrigeerd met de gemiddelde waardestijging van woningen. Bij de afvalstoffenheffing is uitgegaan van een meerpersoonshuishouden met een container van 240 liter die gemiddeld 9,6x per jaar geleegd wordt (in de begroting 2023 werd nog uitgegaan van 10 ledigingen).

Eigenaar woning	2022	2023	2024
WOZ-waarde	€318.000,00	€365.000,00	€378.000,00
OZB	€316,00	€313,00	€330,00		5,431%
Afvalstoffenheffing	€293,70	€305,90	€341,05		11,491%
Rioolheffing	€256,50	€268,80	€268,80		0,000%
	€866,20	€887,70	€939,85		5,875%
					#DIV/0!
Huurder woning	2022	2023	2024		0,049%
Afvalstoffenheffing	€293,70	€305,90	€341,05		11,491%
Rioolheffing	€256,50	€268,80	€268,80		0,000%
	€550,20	€574,70	€609,85		6,116%

De woonlasten van de omliggende gemeenten voor 2024 zijn nog niet beschikbaar. Om de woonlasten te kunnen vergelijken, worden daarom de woonlasten 2023 vergeleken.

Deze woonlasten zijn berekend met behulp van de Lokale Lasten Calculator 2023 van het COELO (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden). Bij de berekening is uitgegaan van de gemiddelde WOZ-waarde, een tweepersoonshuishouden met een gemiddelde hoeveelheid afval en indien de rioolheffing afhankelijk is van het waterverbruik een gemiddeld waterverbruik.

Gemeente	OZB	afvalstoffenheffing	rioolheffing	woonlasten
Krimpenerwaard	€ 387	€ 269	€ 269	€ 925
Bodegraven-Reeuwijk	€ 614	€ 354	€ 337	€ 1.306
Gouda	€ 326	€ 373	€ 477	€ 1.175
Krimpen aan den IJssel	€ 367	€ 430	€ 319	€ 1.116
Molenlanden	€ 367	€ 370	€ 243	€ 980*
Oudewater	€ 552	€ 314	€ 335	€ 1.201
Waddinxveen	€ 386	€ 368	€ 209	€ 963
Zuidplas	€ 488	€ 322	€ 197	€ 1.006
Landelijk gemiddelde	€ 429	€ 310	€ 224	€ 963
*Gemeente Molenlanden hanteert nog wel een heffingskorting ad €30

Het kwijtscheldingsbeleid bepaalt de belastingen waarvan kwijtschelding mogelijk is en de voorwaarden waaronder kwijtschelding plaatsvindt. Burgers met een inkomen tot ongeveer bijstandsniveau en zonder vermogen komen voor kwijtschelding in aanmerking. Kleine zelfstandigen kunnen ook in aanmerking komen voor kwijtschelding van hun privé-belastingschulden.

Alleen op enkele kleine onderdelen kan (binnen wettelijke grenzen) afgeweken worden van de landelijke regeling. In de Verordening kwijtschelding 2024 is opgenomen dat bij de kosten van bestaan uitgegaan wordt van 100% van de bijstandsnorm. Een hoger percentage dan 100% is wettelijk niet toegestaan. Het rijk gaat in de landelijke regeling uit van 90% van de bijstandsnorm.

Kwijtschelding kan verleend worden voor aanslagen OZB, afvalstoffenheffing (vast tarief en een gemaximeerd aantal ledigingen en/of ontgrendelingen) en rioolheffing.

Het SVHW behandelt de kwijtscheldingsverzoeken. In het eerste verzoek om kwijtschelding kan de aanvrager toestemming verlenen voor geautomatiseerde kwijtschelding. Dan hoeft, bij gelijkblijvende omstandigheden, niet jaarlijks een kwijtscheldingsverzoek ingediend te worden.

De kosten voor de uitvoering van het kwijtscheldingsbeleid worden doorberekend in de tarieven van de verschillende heffingen.