Sociaal domein

Dit programma richt zich op de vraagstukken over welzijn, welbevinden van en (inkomens-) ondersteuning aan inwoners. We versterken de zelfredzaamheid en onderlinge verbondenheid van inwoners en bieden een vangnet waar nodig.

In dit programma zijn de middelen opgenomen voor het uitvoeren van de transformatieopgave (van 'zorgen voor' naar 'zorgen dat'), die volgt uit de transitie van de Jeugdwet, Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en Participatiewet.

Deelname in de volgende verbonden partij(en) draagt bij aan het uitvoeren van activiteiten en realiseren van de doelstellingen binnen dit programma. Voor verdere toelichting over de verbonden partijen verwijzen we u naar paragraaf F. Verbonden Partijen en bijlage 1.

De vergoeding voor de opvang van Oekraïners is hoger dan de lasten. Voor een deel van dit bedrag (€ 660.000) is reeds rekening gehouden met een storting in de algemene reserve. Voor een verdere toelichting zie de paragraaf Opvang vluchtelingen.  Het resterende overschot wordt bij resultaatbestemming voorgesteld toe te voegen aan de algemene reserve.

 Er is over 2024 € 62.000 minder aan incidentele subsidies verstrekt dan oorspronkelijk begroot. Er zijn voor 2024 minder aanvragen voor deze vorm van subsidie binnen gekomen.

Op het incidentele project Transformatieplan SD is in 2024 nog een bedrag van € 270.000 beschikbaar. De uitvoering van dit project loopt door in 2025.

Voor inburgering heeft de gemeente in 2024 een SPUK van het Rijk ontvangen voor het beschikbaar stellen van voorzieningen aan inburgeringsplichtigen die onder de nieuwe Wet Inburgering (WIb) vallen. Deze bijdrage is gebaseerd op een eerste inschatting van het Rijk.  De instroom van inburgeraars in de gemeente was in zijn totaliteit lager dan verwacht waardoor uitgaven ook achterbleven. Dit vertaalt zich in een voordeel bij de lasten en een nadeel bij de baten van € 1.000.000. Het onbenutte bedrag van deze specifieke uitkeringen kan middels een reserveringsregeling in 2025 alsnog besteed worden.

In totaliteit verstrekken we binnen dit taakveld voor € 570.000 aan subsidies. Dat bedrag stemt overeen met het begrote bedrag. Echter kunnen we incidenteel voor € 129.000 dekking vinden binnen de Brede SPUK waardoor er binnen het subsidiebudget een voordeel ontstaat. 

Afgelopen jaar is bij de integrale toegang gewerkt aan de basis. De gemeente heeft, met steun van de partners, meer de regie gepakt. Er wordt ‘van onderop’ gewerkt aan het opbouwen van de toegang. Afgelopen jaar is benut om de lerende werkpraktijk op te zetten. Dat heeft gezorgd voor incidentele uitgaven, maar nog geen structurele uitgaven. Hierdoor houden we € 165.000 over op het structurele budget. Voor het verder ontwikkelen van de lerende werkpraktijk, opzetten werkprocessen, communicatie en de inzet van een externe projectmanager is het noodzakelijk om het incidentele budget van € 241.000 over te hevelen naar 2025.

De gemeente ontvangt van het Rijk een gebundelde uitkering voor het bekostigen van uitkeringen in het kader van de Participatiewet, IOAW, IOAZ, Bbz 2004 en voor de inzet van loonkostensubsidies (BUIG). Dit budget is niet afdoende om de gemaakte uitkeringslasten volledig te dekken. De uitkeringslasten over 2024 vallen met € 481.000 hoger uit dan begroot. 

Aan de batenkant hebben we een hogere BUIG-uitkering ontvangen. Deze is met € 874.000,- hoger dan dat in de begroting is opgenomen. De bijstelling ten opzichte van het voorlopige BUIG-budget is een saldo van positieve en negatieve mutaties en is het resultaat van de verwerking van de realisatiecijfers (volume en prijs) over 2023, nieuwe inzichten in de conjunctuur, effecten van Rijksbeleid en de loon- en prijsbijstelling.

Op dit taakveld blijven we in totaal met € 239.000  binnen de begroting. Onze bijdrage aan Promen voor de sociale werkvoorziening valt met € 72.000 lager uit dan begroot. Daarnaast vallen de uitgaven aan  re-integratie beschut werk, o.a. inzet op P-Wet banen en begeleidingskosten Beschut Werk met € 175.000 lager uit dan begroot. In 2024 zijn er minder inwoners in beschut werk dienstverband werkzaam geweest. Dit is met name veroorzaakt door verhuizing van deze inwoners naar andere gemeenten.  De begeleidingskosten worden dan overgenomen door de nieuwe gemeente.

In 2024 is er minder uitgegeven op de post Arbeidsparticipatie. Er zijn minder producten ingezet in het kader van Arbeidsparticipatie, dit komt o.a. door veranderende instroom waardoor een instrumenten gericht op werk minder zijn ingezet. Bij een significant deel van de instroom en zittend bestand is sprake van medische beperkingen. Hierdoor zijn er geen of andere instrumenten ingezet welke niet bekostigd worden uit de post Arbeidsparticipatie.  De verwachting is dat er in 2025 meer instrumenten op het gebied worden ingezet gericht op werk.

In 2024 zien we een onderschrijding met betrekking tot de maatwerkvoorzieningen Wmo die deels veroorzaakt wordt door een lichte daling van het gebruik van voorzieningen als zijnde bouwtechnische aanpassingen en hulpmiddelen, maar de onderschrijding wordt grotendeels veroorzaakt door een daling in de afname van collectief vraagafhankelijk vervoer. Collectief vraagafhankelijk vervoer is sinds Corona nog steeds niet op het oude niveau. Totale onderschrijding op dit taakveld bedraagt € 258.000.

Op dit taakveld is een overschrijding van € 78.000.  Bij begeleiding zien we een positieve beweging van intensieve naar specialistische begeleiding. De zorg wordt hierdoor goedkoper en daarnaast zien we dat het aantal unieke cliënten gelijk blijft, maar er minder zorg per cliënt wordt geïndiceerd. Dit levert een voordeel van € 140.000 op.

De overschrijding op dit taakveld wordt voornamelijk veroorzaakt door de groei van het Persoonsgebonden Budget.  Dit wordt veroorzaakt door cliënten die meerderjarig zijn geworden en in de tweede helft van 2024 onder de Wmo zijn gaan vallen. In de loop van 2025 kunnen deze cliënten worden ondergebracht binnen de Wet Langdurige Zorg (WLZ). De hogere uitgaven zijn daarmee incidenteel van aard. 

Bij dagbesteding blijft het aantal cliënten dat daar gebruik van maakt vrijwel gelijk. De stijging van het gemiddelde bedrag per cliënt is volledig te wijten aan indexatie van de kosten per product. Dit zorgt voor een overschrijding van € 155.000.

Onder dit taakveld valt de PGB (= persoonsgebonden budget) begeleiding Jeugd en de ZIN (= zorg in natura) begeleiding Jeugd. De PGB Begeleiding Jeugd blijft voor 2024 met een uitgave van € 682.000 binnen de begroting. Echter door een nagekomen afrekening voor 2023 van € 44.000 komt dit negatief uit. De ZIN begeleiding Jeugd blijft met € 258.000 binnen de begroting. 

Bij Begeleiding zien we het aantal cliënten en daarmee de totale kosten ook dalen. De gemiddelde kosten per cliënt dalen het sterkst op het product Begeleiding intensief Jeugd. We zien aan het verwijsgedrag dat de daling voor rekening komt van de gemeente als verwijzer.

Binnen het taakveld Jeugdhulp behandeling overschrijden we de begroting met € 157.000. Dit taakveld betreft met name de productgroep Behandeling individueel, maar heeft een sterke relatie met Behandeling Groep, zie toelichting bij 6.72C en Behandeling met Verblijf, zie toelichting bij 6.72D. 

Bij Behandeling in totaal is het aantal unieke cliënten gestegen. We zien echter een forse afname bij Behandeling Groep en een toename bij Behandeling Individueel. Er wordt een relatie verondersteld die middels een onderzoek vanuit zorgpaden zal worden opgepakt. Het aantal cliënten binnen Behandeling met Verblijf daalt. Van deze laatste groep zal ook het zorgpad richting begeleiding als ook de uitstroom worden onderzocht.

Binnen taakveld Jeugdhulp Dagbesteding blijven we met € 317.000 binnen de begroting.

Een groot deel van het voordeel wordt behaald op de productgroep Behandeling Groep die onder dit taakveld moet worden opgenomen (zie ook de toelichting op taakveld 6.72B). 

Er is een nadeel op het onderdeel Dagbesteding. Bij Dagbesteding is het vinden van een geschikte plek ingewikkeld, door wachtlijsten neemt het aantal unieke cliënten op totaal niveau af, maar de kosten stijgen door een verschuiving naar duurdere vormen van dagbesteding. 

Op dit taakveld is een onderschrijding van € 216.000 op de bijdrage aan de RWO. Hier tegenover staan enkele overschrijdingen met betrekking tot bijdragen aan de RWO op verschillende andere taakvelden. Per saldo is de bijdrage conform begroting en heeft daarom geen invloed op het saldo.

Binnen het taakveld Gezinsgericht zien we dat het aantal unieke cliënten in gezinshuizen toeneemt. Aangezien dit een dure zorgvorm is leidt dit voor een overschrijding van de begroting met € 177.000. 

Binnen dit taakveld vallen de kosten van Behandeling met Verblijf (zie ook de toelichting bij taakveld 6.72B en 6.72C). De realisatie over 2024 valt met € 93.000 hoger uit dan begroot. Het totaal aantal unieke cliënten is ondanks de overschrijding met maar liefst 27% gedaald t.o.v. 2023. De stijging komt dan ook volledig op het conto van de gestegen prijzen binnen deze categorie.

Bij het taakveld Jeugd behandeling GGZ zonder verblijf blijven we met € 51.000 binnen de begroting. Wel stijgen de gerealiseerde kosten over 2024 met € 581.000 t.o.v. 2023. Voor een bedrag van  € 200.000 is dit te verklaren door geleverde jeugdzorg voor opgevangen vluchtelingen waarvoor wij niet of nauwelijks vergoeding vanuit het COA ontvangen. Daarnaast is het opvallend dat zowel in de GGZ Basis, GGZ Curatief als GGZ Specialistisch de aantallen cliënten dalen. Echter stijgen de kosten bij GGZ specialistisch harder door de toegenomen prijsindex maar ook door een hoger geïndiceerd volume per cliënt.

De kosten binnen dit taakveld komen over 2024 met € 76.000 hoger uit dan begroot. Binnen dit taakveld wordt een aantal crisisproducten vanuit de productgroep Behandeling en GGZ Specialistisch geadministreerd, maar de kostenstijging binnen dit taakveld wordt voornamelijk veroorzaakt door de kosten van het Landelijke Transitie Arrangement (=LTA). Naast een stijging van het aantal cliënten binnen dit onderdeel met 24% stijgen de kosten navenant. Ruim 95% hiervan wordt veroorzaakt door verwijzers buiten de gemeente om.

Binnen het taakveld Gesloten plaatsing zien we dat het aantal cliënten dat hier gebruik heel erg beperkt is en absoluut nauwelijks stijgt. Het betreft echter wel een hele dure zorgvorm waardoor een overschrijding t.o.v. de begroting van € 255.000 ontstaat. Voor gesloten plaatsingen is de landelijke doelstelling het gebruik hiervan te minimaliseren. Dit taakveld valt samen in de productgroep die in het vakgebied jeugdzorgplus heet. Als verwijzer geldt voor dit product dat dit 100% door de Gecertificeerde instellingen gebeurt.

Op dit taakveld zien we per saldo een overschrijding van € 260.000. Op basis van de werkelijk geleverde zorg wordt de afrekening voor de compensatieregeling beschermd wonen door de regio opgesteld. Dit is conform de regionale inkoopvoorwaarde zoals overeengekomen. Uit de afrekening blijkt een lagere compensatie voor de Krimpenerwaard.

Als gevolg van stijging BPI (bijdrage per inwoner) van Hecht is er een overschrijding ontstaan van € 58.000. 

Het nadelige saldo wordt veroorzaakt door de lagere onttrekkingen aan de reserves. Het betreft voornamelijk het project transformatieplan € 270.000, lasten voor Preventieteam € 156.000 en Energietoeslag € 234.000 . De overige mutaties van € 186.000 betreffen mutaties onder de grens van € 50.000 en zijn verder niet toegelicht. Dit heeft geen invloed op het resultaat.