0. Inleiding

Terug naar navigatie - G. Grondbeleid - 0. Inleiding

Deze paragraaf omvat de volgens de BBV verplichte toelichting op de verwachte ontwikkelingen in het te voeren grondbeleid, in het bijzonder de ontwikkelingen rondom de actieve grondexploitaties.

1. Samenvatting

Terug naar navigatie - G. Grondbeleid - 1. Samenvatting

De parameters en de ramingen van de nog te verwachten inkomsten en uitgaven in de complexen van de actieve grondexploitatie zijn gebaseerd op de ramingen zoals opgenomen bij de jaarrekening 2024. We verwachten vanaf de begroting 2025 nog 1 actieve grondexploitatie te hebben (Hoflaan in Stolwijk). De winstprognose voor deze grondexploitatie daalt ten opzichte van de jaarrekening 2023. De grootste verschillen worden veroorzaakt door onverwachte ecologische problemen en de binnengekregen subsidies die in hun totaliteit in 2025 worden afgedragen. De risicowaardering daalt ten opzichte van de jaarrekening 2023 en daarmee de afdekking in het weerstandvermogen met 60%. Dit verschil wordt veroorzaakt doordat het project in vergevorderde fase zit en de risico’s daardoor zijn afgenomen.

2. Beleidskaders

Terug naar navigatie - G. Grondbeleid - 2. Beleidskaders

De Nota Grondbeleid is op 16 april 2024 door de raad vastgesteld. De visie van het grondbeleid sluit aan op de opgave waar de gemeente voor staat. Dit is hoofdzakelijk een vitaal leefbaar gebied waar we in goede gezondheid en met plezier wonen, werken en genieten van de unieke omgeving. Binnen het gewenste ruimtelijke en/of ander sectoraal beleid, zoals volkshuisvesting, economische zaken, sport en recreatie. Het doel van het gemeentelijk grondbeleid is als volgt gedefinieerd:
-    Het realiseren van gewenste (ruimtelijke) ontwikkelingen en het bieden van oplossingen voor maatschappelijke opgaven of het tot stand brengen van maatschappelijke voorzieningen;
-    Het verhalen van kosten bij ontwikkeling van derden en duidelijkheid bieden waarop dit gebeurt;
-    Toevoegen van ruimtelijke kwaliteit aan de bestaande kernen;
-    Indien financiële middelen worden gerealiseerd kunnen deze worden ingezet voor de gemeentelijke ambities.
De genoemde doelen sluiten aan op de Krimpener-waarden zoals omschreven in de Omgevingsvisie Krimpenerwaard 2021.

3. Gevolgde methodiek

Terug naar navigatie - G. Grondbeleid - 3. Gevolgde methodiek

3.1 Gevolgde methodiek
De wettelijke regels over grondbeleid eisen dat we in deze jaarrekening een actuele voorspelling van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitaties geven. We vergelijken de cijfers zoals vastgesteld bij de jaarrekening 2023 met de jaarrekening 2024. 

3.2 Parameters
Interne rekenrente
De interne rekenrente heeft betrekking op de toerekening van rente over de boekwaarde van een grondexploitatie. In 2024 heeft het rentepercentage 0,58% bedragen. Op basis van de “Notitie rente 2023” van de commissie BBV dient met ingang van 2025 de rente-omslag te worden gebruikt voor de rentetoerekening aan de grondexploitaties. Het rente-omslagpercentage voor 2025 bedraagt 1,4%. Voor de berekening van de rente-omslag wordt kortheidshalve verwezen naar de paragraaf Financiering.

Parameter
Jaarrekening
Begroting
Jaarrekening
Begroting
2023
2024
2024
2025
Interne rekenrente
0,61%
0,61%
1,40%
0,61%
Index uitgaven
2023: 3,0% / 2024: 2,5%
2024: 3,0% / 2025: 2,8%
2025: 2,3% / 2026: 2,6%
2025: 3,0% / 2026: 3,0%
Index inkomsten 2023-2027
2,50%
0,64%
0,00%
0,00%
Discontovoet
2,00%
2,00%
2,00%
2,00%
Overhead uurtarieven
85,00%
85,00%
85,00%
85,00%

Index over geraamde uitgaven
De indexering van de prijzen (lasten) wordt gebaseerd op de Meicirculaire gemeentefonds 2024 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Voor de actualisatie van de grondexploitatieberekeningen zijn de volgende indexering toegepast: 2025: 2,3%  /  2026: 2,6%  /  2027: 2,6%  /  2028: 2,5%.

Index over de grondopbrengsten
De CPI-index (Consumenten Prijs Index) wordt in de ontwikkelovereenkomsten van de complexen gehanteerd als indexering voor de gronduitgifteprijzen. Veel van de opbrengsten zijn al gerealiseerd. Voor de nog te realiseren grondopbrengsten wordt voorzichtigheidshalve uitgegaan van een index van 0%.

Discontovoet
De discontovoet is het rekenpercentage dat gebruikt wordt om toekomstige kasstromen contant te maken, om de contante waarde te bepalen. In de notitie “Rente 2023” van de commissie BBV staat vermeld dat de discontovoet thans 2% bedraagt. De door BBV voorgeschreven discontovoet blijft in 2025 gelijk aan die van vorig jaar, te weten 2%.

Interne doorbelasting
De uurtarieven en het overheadpercentage zijn in het kader van de jaarrekening 2024 geactualiseerd en doorgevoerd in de actieve grondexploitatie. Het berekende overheadpercentage is 85%. 

3.3 Heffing vennootschapsbelasting (VPB)
Eventuele mutaties vennootschapsbelasting in 2024 en verder worden verrekend met de Algemene Reserve Grondzaken.

 

3.4 Grondprijzen
Begin 2025 wordt er een grondprijzenbrief opgesteld zoals opgenomen in de geactualiseerde nota grondbeleid. De residuele grondwaardemethodiek kan worden verduidelijkt aan de hand van een voorbeeld. Stel dat de V.O.N.-prijs van een nieuw opgeleverde woning € 302.500 bedraagt. De verkoopwaarde exclusief btw bedraagt in dat geval € 250.000. Om de woning te kunnen bouwen dient € 130.000 exclusief btw aan bouwkosten te worden besteed en € 50.000 exclusief btw aan bijkomende kosten, zoals adviseurs- en verkoopkosten, rente, winst en risico van de ontwikkelaar. In dat geval bedraagt de residuele grondwaarde € 70.000 exclusief btw. De hieruit af te leiden grondprijs is 28% (€70.000/€ 250.000).

De geactualiseerde Nota Grondbeleid 2024 beschrijft de volgende wijze van het berekenen van grondprijzen:

Segment
Methode
Sociale woningbouw
Normatieve grondprijs
Vrije sectorwoningbouw
Residuele grondprijs
Particuliere bouwkavels
Residuele grondprijs / Comparatieve grondprijs
Detailhandel
Residuele grondprijs
Kantoren
Residuele grondprijs
Woonwagen standplaats
Comparatieve grondprijs
Bedrijventerreinen
Comparatieve grondprijs
Glastuinbouw
Comparatieve grondprijs
Snippergroen
Normatieve grondprijs
Maatschappelijke voorzieningen
Normatieve grondprijs
Overige
Comperatieve grondprijs / Residuele grondprijs
Mutatie risico's
Verklaring:
jaarrekening 2024
waardering blijft gelijk
t.o.v. jaarrekening 2023
Hoflaan Stolwijk
daling <= 10.000
XXXXXXX
stijging <=10.000
Totale waardering
50.000 >= daling > 10.000
XXXXXXX
50.000 >= stijging > 10.000
in weerstandsvermogen
100.000 >= daling > 50.000
XXXXXXX
100.000 >= stijging > 50.000
daling > 100.000
XXXXXXX
stijging > 100.000

4. Ontwikkelingen binnen de complexen van de actieve grondexploitaties

Terug naar navigatie - G. Grondbeleid - 4. Ontwikkelingen binnen de complexen van de actieve grondexploitaties

4.1 Overzicht actuele grondexploitaties
Bij de jaarrekening 2024 is er nog één actieve grondexploitatie: Hoflaan in Stolwijk. In onderstaande tabel is het vergelijk te vinden met ramingen van de jaarrekening 2024 ten opzichte van de jaarrekening 2023.

Grondexploitatie
Geraamd
Geraamd
Nadelig verschil eindresultaat
eindresultaat
eindresultaat
jaarrekening 2023 en jaarrekening
februari 2024
februari 2025
2024
(eindwaarde,
(eindwaarde,
conform jaar-
conform jaar-
(bedragen x 1.000)
rekening 2023)
rekening 2024)
bedrag
in %
Hoflaan Stolwijk
480
252
-228
-47,5%
480
252
-228
- = lasten / nadelig resultaat

In onderstaand overzicht is het geraamde resultaat (eindwaarde en netto contante waarde) aangegeven. Uitgangspunt is de gerealiseerde boekwaarde per 31-12-2024 en de nog resterende uitgaven en inkomsten. De grondexploitatie Hoflaan heeft als einddatum eind 2026.

Onderstaand de tabel met een korte toelichting op de verschillen bij de nog lopende grondexploitatie.

Grondexploitatie (x € 1.000 (excl. BTW))
Boekwaarde
Jaarrekening 2024
Eindwaarde
Contante waarde
31-12-2024
Lasten
Baten
Jaarrekening 2024
1-1-2025
cf jaarrekening 2024 (excl. winstuitname)
Hoflaan Stolwijk, woningbouw
235
-2.159
2.394
252
237
Totaal
235
-2.159
2.394
252
237

5. Toelichting per complex

Terug naar navigatie - G. Grondbeleid - 5. Toelichting per complex

Hoflaan
Er is gestart met de bouw van de sociale huurwoningen, deze worden in 2025 opgeleverd. De tender is geweest en hier is een plan geselecteerd die de bouw van 12 betaalbare koopwoningen gaat realiseren. Naar verwachting wordt er gestart in medio 2025. De woningen aan de Bovenkerkseweg zijn gerealiseerd. Er is al een start gemaakt met de aanleg van de openbare ruimte. Het laatste gedeelte wordt aangelegd als de 12 koopappartementen gereed zijn. De grondexploitatie verwachten wij eind 2026 af te sluiten.

6. Winstuitname

Terug naar navigatie - G. Grondbeleid - 6. Winstuitname

De verplichte tussentijdse winstuitname (twu) wordt op een aparte regel verantwoord en niet als kostenpost in de betrokken grondexploitaties opgenomen. Aan de verplichte verantwoording en verwerking van de tussentijdse winstuitname is hiermee voldaan. Daarnaast blijft de berekening van het verwachte eindresultaat in de grondexploitaties zuiver. De winstuitname van de grondexploitatie Hoflaan schetst het volgende beeld (rekeninghoudend met een risicowaardering van € 102.332) (zie tabel). 

Grondexploitatie (x € 1000)
Gerealiseerde winstuitname
Raming winstuitname
Raming winstuitname
Raming winstuitname
Onzekerheden/Risico's
Saldo actuele exploitatie berekening
2017-2023
2024
2025
2026
Hoflaan Stolwijk
47
7
75
21
102
252
Totaal
47
7
75
21
102
252

7. Afgesloten complexen

Terug naar navigatie - G. Grondbeleid - 7. Afgesloten complexen

De grondexploitaties Tussendijk-Bakwetering in Lekkerkerk en Zevender-Thiendenland in Schoonhoven worden bij de jaarrekening 2024 afgesloten. Hierdoor blijft er één actieve grondexploitatie over.

Tussendijk en Bakwetering
In de jaarrekening 2023 is ten aanzien van deze grondexploitatie een verliesvoorziening gevormd van €87.000. In 2024 hebben de laatste mutaties plaatsgevonden. Het uiteindelijke negatieve saldo van de grondexploitatie is nagenoeg gelijk aan de verliesvoorziening.

Zevender-Thiendenland
In 2024 zijn de laatste werkzaamheden met betrekking tot het fietspad afgerond. De winstuitnamen tot en met 2023 hebben € 377.000 bedragen. In 2024 is een aanvullend voordelig resultaat gerealiseerd van € 69.000. 

8. Reserves en voorzieningen

Terug naar navigatie - G. Grondbeleid - 8. Reserves en voorzieningen

8.1 Algemene reserve grondzaken
Rekening houdend met de verwachte onttrekkingen en toevoegingen, is de stand van de Algemene Reserve Grondzaken in 2025 en verder als volgt geraamd:

Omschrijving
2023
2024
2025
2026
2027
2028
(bedragen x 1.000)
Saldo per 1 januari
5.367
5.456
4.939
4.761
4.815
4.835
Mutaties:
- Winstuitnamen en afsluiten diverse grondexploitaties
-89
76
75
20
- Verrekening vennootschapbelasting
-56
-6
-1
- Overige ontwikkelingen (o.a. Schoonhoven Noord, Galgoord, Gouderak en Dika terrein)
150
-87
-260
- Correctie BTW-labeling Zevender-Thiendenland (conform 2e TURAP 2022)
17
319
- Aanvulling reserve strategische verwervingen
-200
-500
- Aanpassing verliesvoorziening (Dorpshart Centrum)
371
- Aanpassing verliesvoorziening (Tussendijk-Bakwetering)
-87
- Diversen
-9
-285
20
Saldo per 31 december*
5.456
4.939
4.761
4.815
4.835
4.835
* In het bovenstaande overzicht is al rekening gehouden met het voorstel bestemming rekeningresultaat, waarbij er wordt voorgesteld
€ 76.000 te storten in de algemene reserve grondexpoitatie in verband met winstuitnamen Zevender-Thiendeland en Hoflaan Stolwijk.

8.2 Voorziening verlieslatende complexen
Het BBV stelt als verplichting dat het saldo van verlieslatende grondexploitaties direct dient te zijn afgedekt door middel van een voorziening. In het verleden is een verliesvoorziening gevormd voor de grondexploitaties Dorpshart Krimpen en Tussendijk-Bakwetering. Beide grondexploitaties zijn afgesloten. Er zijn geen verliesgevende grondexploitaties vanaf 2025, de reserve staat op nul.

8.3 Krediet Strategische Grond- en Vastgoedaankopen  
Op 5 november 2019 heeft de raad besloten een krediet beschikbaar te stellen van € 7.500.000 voor het doen van strategische grond- en vastgoed verwervingen. Het college is bevoegd tot uitgaven uit het krediet voor de aankoop van gronden en opstallen die zijn gelegen in gebieden, waarop de raad een voorkeursrecht heeft gevestigd. Ook is het college bevoegd tot aankoop van gronden en opstallen die niet onder een voorkeursrecht vallen, maar die liggen in een gebied waarvoor de raad een ruimtelijke visie (structuurvisie, omgevingsplan of bestemmingsplan) heeft vastgesteld en waarvan men verwacht deze te realiseren binnen een termijn van 5 jaar. Daarnaast is besloten het krediet voor strategische aankopen als vast onderdeel op te nemen in de paragraaf-G. Het college informeert de raad over de gerealiseerde aankopen en de stand van zaken van het krediet via de jaarrekening. Het beschikbare bedrag voor strategische grond- en vastgoedaankopen bedraagt per 31 december 2024 € 3.379.999,-.

8.4 Bestemmingsreserve Strategische Verwervingen
De raad heeft op 5 november 2019 besloten een Bestemmingsreserve Strategische Verwervingen vast te stellen. Deze is bedoeld voor het dekken van de kosten die gemoeid gaan met de aankoop van strategisch grond- en vastgoed en de verwachte inkomsten en uitgaven die met de tijdelijke exploitatie van deze aankopen zijn gemoeid. Besloten is ook om het college de bevoegdheid te verlenen te beschikken over de bestemmingsreserve, met dien verstande dat in de tussentijdse rapportages de mutaties worden opgenomen. De stand van deze bestemmingsreserve bedroeg per 31 december 2024 € 468.927,-. Bij de eerste tussenrapportage in 2024 is er € 500.000,- en € 72.914,- toegevoegd aan de bestemmingsreserve strategische verwervingen afkomstig uit de algemene reserve grondzaken en afkomstig door de verkoop van grond bij KIJK. Daarnaast is de reserve toen met vijf jaar verlengd. 

9. Uitvoering Faciliterend Grondbeleid

Terug naar navigatie - G. Grondbeleid - 9. Uitvoering Faciliterend Grondbeleid

In 2020 is voor de uitvoering van het faciliterend grondbeleid een budget opgenomen in de begroting. Onder faciliterend grondbeleid wordt verstaan de gemeentelijke inzet in ruimtelijke initiatieven waarin derde marktpartijen opdracht gevend en risicodragend zijn. De rol van de gemeente beperkt zich bij faciliterend grondbeleid hoofdzakelijk tot begeleiding, coördinatie en facilitering van gemeentelijke besluitvormingsprocessen. In de paragraaf Grondbeleid worden de belangrijkste projecten op het gebied van faciliterend grondbeleid toegelicht. Hieronder een overzicht van enkele ontwikkelingen.

Herontwikkeling Aviaterrein Ouderkerk aan den IJssel (project Bolderkade)
Initiatiefnemer: Lambrane Ontwikkeling
Het betreft hier de ontwikkeling en bouw van 42 appartementen. De raad heeft ingestemd met deze ontwikkeling. Er is beroep aangetekend tegen het bestemmingsplan en de omgevingsvergunning. Vanwege deze reden wordt voorlopig niet gestart met bouwen.  

Herontwikkeling Dikaterrein, Schoonhoven
Initiatiefnemer: Slangen & Koenis
Dit project omvat de ontwikkeling en bouw van 81 appartementen. De realisatie van de woningen is in mei 2024 gestart. De verwachte oplevering is eind 2025.

Molenpark, Bergambacht
Initiatiefnemer: Adriaan van Erk en Boogaard
Dit project omvat de ontwikkeling en bouw van 125 woningen (grondgebonden en appartementen). Het bestemmingsplan en beeldkwaliteitsplan zijn door de raad vastgesteld op 4 juni 2024. Er is beroep ingediend door omwonenden. Om deze reden is het bestemmingsplan nog niet onherroepelijk. Het is nog niet bekend wanneer de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State zitting zal volgen voor behandeling van dit beroep.

10. Overige ontwikkelingen

Terug naar navigatie - G. Grondbeleid - 10. Overige ontwikkelingen

Herontwikkeling Galgoord, Haastrecht
Het bestemmingsplan is vastgesteld. Tegen het plan is beroep ingesteld bij Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State, Er wordt gewerkt aan het vinden van oplossingen zodat het beroep kan worden ingetrokken. Ontwikkelaar Van Erk werkt de ontwerpen verder uit zodat er een omgevingsvergunning kan worden aangevraagd. Het ontwerp van de rotonde wordt ook uitgewerkt en afgestemd met de provincie. De voor het bestemmingsplan noodzakelijke grondaankopen door de gemeente zijn nagenoeg afgerond.

Herontwikkeling bedrijventerrein Schoonhoven Noord
I
n Schoonhoven Noord vindt een grootschalige herstructurering plaats. Op 30 januari 2018 is er een voorbereidingskrediet vastgesteld. Op basis van dit voorbereidingskrediet is er onder andere voor gekozen de nieuwbouw van het Schoonhovens College op deze locatie te realiseren. Op 1 december 2023 is gestart met de voorbereiding van de nieuwbouw van het Schoonhovens College en de Sporthal de Meent. De bouw verloopt voorspoedig. De school en de sporthal zullen eind juni 2025 gereed zijn om in het nieuwe schooljaar 2025-2026 in gebruik genomen te worden. Daarnaast speelt al jaren de discussie rond het bedrijventerrein Schoonhoven Noord. Er wordt onderzocht wat de stedenbouwkundige visie is op de omliggende percelen. Hierbij wordt met name gericht op de woningbouw. Daarvoor dient het omgevingsplan gewijzigd te worden. In de komende periode vinden verkennende gesprekken en onderhandelingen met de verschillende grondeigenaren plaats. 

Ontwikkeling Gouderak Oost
Dit gebied is geplaatst op de 3 ha kaart van de Gedeputeerde Staten. De gemeente is geen grondeigenaar. Ontwikkelaars die eigenaar zijn, of worden, kunnen plannen indienen bij de gemeente.

IJsbaan Noord
Deze locatie is deels ingericht voor de tijdelijke opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Vooralsnog is de verwachting dat dit de komende jaren zal duren.

Spoorzone
De bouw van de eerste fase is eind 2024 gestart, dit betreft 24 grondgebonden woningen. De verwachte oplevering is medio 2025. De vergunning voor fase 2 is in 2024 verleend en is inmiddels onherroepelijk. De bouw voor fase 2 start in Q3 2025 en bestaat uit 5 grondgebonden woningen, 3 stadswoningen en 57 appartementen.  

Bedrijventerrein Bergambacht
Dit project omvat de ontwikkeling van een kleine 5 hectare nieuw bedrijventerrein als uitbreiding op het bestaande bedrijventerrein. Het voorontwerp- en ontwerpbestemmingsplan heeft ter inzage gelegen en het definitieve bestemmingsplan is op 19 september 2023 vastgesteld door de gemeenteraad en vervolgens ter inzage gelegd. Er is beroep ingediend tegen het vastgestelde bestemmingsplan en op 16 september 2024 heeft de zitting bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State plaatsgevonden. Het beroep is ongegrond verklaard en het bestemmingsplan is nu onherroepelijk. De eerste vergunningsaanvragen van bedrijven zijn al ingediend en er is een start gemaakt met het bouwrijp maken van het gebied.

Nieuwe Milieustraat
Dit project betreft de ontwikkeling van de nieuwe centrale milieustraat voor de gemeente Krimpenerwaard. De milieustraat zal een centrale locatie bieden voor alle inwoners, waar ze hun grof huishoudelijk afval kunnen inleveren. De nieuwe locatie biedt ruimte voor meer afvalstromen, betere scheidingsmogelijkheden en samenwerking met kringloopwinkels en andere partners voor hergebruik van spullen. De verwachting is dat de nieuwe milieustraat in de loop van 2026 operationeel is.