D. Financiering

Algemeen

Terug naar navigatie - Algemeen

Inleiding
In de paragraaf financiering wordt de financieringsfunctie van de gemeente Krimpenerwaard toegelicht. De toelichting vindt plaats in een onderdeel algemene ontwikkelingen en een onderdeel ontwikkelingen gemeente Krimpenerwaard. Onder de algemene ontwikkelingen komen de renteontwikkelingen en ontwikkelingen ten aanzien van de wet- en regelgeving aan de orde. Het onderdeel ontwikkelingen gemeente Krimpenerwaard richt zich specifiek op de financiering, renteberekening en het voldoen aan wettelijke bepalingen van de gemeente Krimpenerwaard.

Belangrijkste conclusies
De belangrijkste conclusies uit de paragraaf financiering zijn:

  • In 2020 heeft geen vervroegde aflossing van langlopende geldleningen plaatsgevonden;
  • In 2020 zijn geen langlopende geldleningen aangetrokken;
  • De omvang van de schuldpositie bedraagt per 31 december 2020 € 52,1 miljoen en ligt € 6,8 miljoen lager dan eind 2019;
  • In 2020 is een reëel rentepercentage (0,9%) toegerekend aan de activa.
  • Inzet van Enecogelden voor het instellen van een bestemmingsreserve “Overrente” (rentevoordeel voor komende 30 jaar);
  • Er is voldaan aan de voorschriften vanuit de wet Fido (kasgeldlimiet en renterisiconorm);
  • Het treasurystatuut is in 2020 geactualiseerd.

Algemene ontwikkelingen

Terug naar navigatie - Algemene ontwikkelingen

Renteontwikkelingen
In de begroting 2020 is de verwachting uitgesproken dat de geldmarktrente (korte rente) en de kapitaalmarktrente (lange rente) ongewijzigd laag zouden blijven. Om de ontwikkeling van de geldmarktrente te kunnen volgen, wordt vaak naar de Euribor rentetarieven gekeken. Dit zijn de rentetarieven waartegen Europese banken elkaar korte leningen in euro's verstrekken. Begin januari 2020 bedroeg de 1 maands-Euribor -0,436%. Op 31 december 2020 was dit percentage gewijzigd in -0,554%.

In onderstaand overzicht wordt de ontwikkeling van te betalen rente (debetrente) in 2020 weergegeven. Naast het algemene Euribor tarief worden de tarieven van verschillende gemeentelijke financieringsmogelijkheden in de grafiek weergegeven.

 

Ontwikkelingen Krimpenerwaard

Terug naar navigatie - Ontwikkelingen Krimpenerwaard

Beleidsvoornemen treasury
In het Treasurystatuut Gemeente Krimpenerwaard 2020 heeft het college de kaders voor de treasuryfunctie bepaald. Het beleid van onze gemeente is erop gericht om de financieringsbehoefte zo gunstig mogelijk af te dekken. Omdat de rente op de kortlopende middelen in het algemeen gunstiger is dan de rente op langlopende middelen, wordt bij het aantrekken van een lening bij voorkeur eerst gebruik gemaakt van kortlopende geldleningen.
In de meerjarenbegroting 2020-2023 werd rekening gehouden met het aantrekken van een nieuwe geldlening in 2020 van € 15.000.000 (looptijd 20 jaar, verschuldigde rente 1,00%). In 2020 is er als gevolg van de verkoop aandelen Eneco en een vertraagde uitvoering van het investeringsprogramma alleen sprake geweest van een liquiditeitstekort in het eerste kwartaal. Dit liquiditeitstekort is afgedekt met een tweetal kasgeldleningen. Een langlopende geldlening is in 2020 niet afgesloten. Het gerealiseerde rentevoordeel (€ 37.000) is opgenomen in de Tweede Tussentijdse rapportage 2020.

Risicobeheer
In de Wet financiering decentrale overheden (Wet fido) zijn voor de beheersing van de renterisico’s de kasgeldlimiet en de renterisiconorm opgenomen.


Kasgeldlimiet
De kasgeldlimiet stelt een bovengrens aan de toegestane omvang van de kortlopende schuld (looptijd korter dan 1 jaar). Reden hiervoor is dat een korte schuldpositie een potentieel renterisico in zich heeft, omdat rentestijgingen direct doorwerken in de rentelasten.
Voor structurele liquiditeitstekorten is financiering met geldleningen met een looptijd langer dan 1 jaar de aangewezen oplossing. Het is niet toegestaan de kasgeldlimiet meer dan twee kwartalen achtereen te overschrijden. Onderstaand volgt een overzicht van de ontwikkeling van de kasgeldlimiet in 2020.

Berekening kasgeldlimiet Begroot 2020
(bedragen x € 1.000) 1e kw. 2e kw. 3e kw. 4e kw.
Grondslag: Begrotingstotaal 141.394 141.394 141.394 141.394
Toegestane kasgeldlimiet:
- relevant percentage (wettelijk voorgeschreven) 8,5% 8,5% 8,5% 8,5%
In bedrag (1) 12.018 12.018 12.018 12.018
Gemiddelde kortlopende schuld
(negatief betekent schuld, positief betekent tegoed) -3.341 -1.691 -170 -57
Vlottende middelen (tegoeden) 4.207 21.643 29.947 31.721
Vlottende middelen minus kortlopende schuld (2) 866 19.952 29.777 31.664
Ruimte (+) / overschrijding (-) (1+2) 12.884 31.970 41.795 43.682

De kasgeldlimiet is in 2020 niet overschreden en blijft ruimschoots binnen de wettelijke norm.

Renterisiconorm
De renterisiconorm gaat er van uit dat de vaste leningenportefeuille zodanig is samengesteld dat het renterisico gelijkmatig over de jaren wordt gespreid. De renterisiconorm is gekoppeld aan het begrotingstotaal.

Berekening renterisiconorm Werkelijk Begroot
(bedragen x € 1.000) 2020 2021 2022 2023
Renterisico's (aflossingen op vaste schuld):
- renteherziening op vaste schuld - - -
- aflossingen 6820 6.820 4.975 5.975
Renterisico 6.820 6.820 4.975 5.975
Berekening renterisiconorm:
Begrotingstotaal 141394 139.654 139.654 139.654
Bij ministerie vastgesteld percentage 20% 20% 20% 20%
Renterisiconorm 28.279 27.931 27.931 27.931
Toetsing renterisico aan norm:
Renterisiconorm 28.279 27.931 27.931 27.931
Renterisico 6.820 6.820 4.975 5.975
Ruimte (+) / overschrijding (-) 21.459 21.111 22.956 21.956

Uit bovenstaande opstelling blijkt dat het risico dat de gemeente loopt op haar vaste schuld beperkt is en in de periode 2020-2023 ruim binnen de norm blijft.

Leningenportefeuille
De schuldpositie van de gemeente wordt bepaald door de omvang van de portefeuille opgenomen geldleningen in combinatie met de debetstand op de rekening-courant. Onderstaande tabel geeft inzicht in de ontwikkeling van de schuldpositie over de periode 2020 tot en met 2023.

Schuldpositie Werkelijk Begroot
(bedragen x € 1.000) 2020 2021 2022 2023
Onderhandse geldleningen binnenlandse banken
- hoofdsom leningen per 1 januari 59015 52.195 60.375 75.400
- aflossingen afgesloten leningen t/m 2020 -6820 -6.820 -4.225 -4.225
- lening per 01-10-2021 € 15.000, 20jr., 0,35% 15.000 -750 -750
- lening per 01-10-2022 € 20.000, 20jr., 0,50% 20.000 -1.000
- lening per 01-10-2023 € 10.000, 20jr., 0,50% 10.000
Hoofdsom leningen per 31 december 52.195 60.375 75.400 79.425

In 2020 zijn geen nieuwe langlopende geldleningen afgesloten. In de hoofdsom per 31 december 2020 van € 52.195.000 is een lening opgenomen van € 2.595.000, die wordt doorgeleend aan derden. De gemiddelde rente voor de totale leningenportefeuille bedraagt voor 2020 2,02%.
Het kengetal netto-schuldquote, zoals opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing, geeft inzicht in de mate waarin de begroting vastligt door te betalen rente en aflossing van geldleningen. Al jaren voldoet de gemeente Krimpenerwaard ruimschoots aan de gestelde norm van de VNG.
In 2020 is met de BNG Bank contact opgenomen over de mogelijkheden tot vervroegde aflossing van de leningenportefeuille. Als gevolg van de door de bank in rekening te brengen agio/boete voor vervroegde aflossing is het niet zinvol gebleken om over te gaan tot herfinanciering van de bestaande leningen. Op basis van een offerte van de BNG Bank voor het oversluiten van onze huidige leningenportefeuille is het eventuele rentevoordeel voor de komende 30 jaar bepaald. Om dit voordeel in te kunnen zetten is in de raadsvergadering van 10 november 2020 besloten om vanuit de reserve Enecogelden € 5,8 miljoen over te hevelen naar een nieuw in te stellen bestemmingsreserve “Overrente”.

Renteresultaat
Onderstaand renteschema geeft inzicht in de geraamde en werkelijke rentelasten van externe financiering, het renteresultaat en de wijze van rentetoerekening.

Rentetoerekening 2020 2020
(bedragen x € 1.000) Begroot Werkelijk
a. Externe rentelasten over korte en lange financiering 1.086 1.046
b. Externe rentebaten over korte en lange financiering -21 -21
Saldo rentelasten en -baten 1.065 1.025
c1. Doorberekende rente aan grondexploitaties -21 -31
c2. Rente projectfinanciering -87 -88
c3. Rentebaten van doorverstrekte leningen -90 -90
-198 -209
Aan taakvelden toe te rekenen externe rente 867 816
d1. Rente over eigen vermogen 241 245
d2. Rente over voorzieningen - -
241 245
Totaal aan taakvelden toe te rekenen 1.108 1.061
e. De aan taakvelden tegerekende rente -1.170 -1.174
Boekwaarde activa welke integraal wordt gefinancieerd
(peildatum 01-01-2020, conform mjb. 2020-2023) 130.000 130.444
Voorcalculatorische rentepercentage begroting 2020 0,90% 0,81%
Renteresultaat op taakveld Treasury (-/- = voordelig) -62 -113

Het renteresultaat bedraagt in 2020 € 113.000. Het gehanteerde rentepercentage bij het samenstellen van de jaarrekening is gebaseerd op het voorcalculatorische rentepercentage van 0,9%. Het nacalculatorische rentepercentage 2020 is becijferd op 0,8% en bevindt zich ruim binnen de gestelde bandbreedte. Dit betekent dat in 2020 een reëel rentepercentage is toegerekend aan de activa.

Kredietrisicobeheer op verstrekte geldleningen en garanties en overige uitzettingen
In de Wet fido en het Treasurystatuut Gemeente Krimpenerwaard 2020 is als algemeen uitgangspunt vastgesteld dat leningen of garanties alleen uit hoofde van de publieke taak worden verstrekt. In de in 2020 vastgestelde gemeentelijke Beleidsregels leningen en garantstellingen zijn verdere voorwaarden opgenomen voor het verstrekken van leningen en garanties.
Kredietrisicobeheer richt zich op de kredietwaardigheid (en dus risicoprofiel) van de tegenpartij bij financiële transacties. Mede door tussenkomst van waarborgfondsen en/of andere financieringsregelingen loopt de gemeente een zeer beperkt risico bij uitstaande leningen en garanties.

Onderstaande tabel geeft inzicht in de verstrekte geldleningen en garantstellingen.

Omschrijving Werkelijk Werkelijk
(bedragen x € 1.000) 31-12-2019 31-12-2020
Verstrekte geldleningen:
- Startersleningen SVn 5.047 4.991
- Leningen aan verenigingen en stichtingen 233 219
- Leningen aan woningbouwcorporaties 9 8
Garanties:
- Waarborgfonds Sociale Woningbouw 97.180 109.488
- Overige gewaarborgde geldleningen 1.521 1.319
Totaal 103.990 116.025

Overige uitzettingen betreffen overtollige financieringsmiddelen. Deze zijn in 2020 risicovrij geparkeerd bij het ministerie van Financiën (schatkistbankieren). Op 31 december 2020 was een bedrag van € 23,4 miljoen aan tijdelijke overliquiditeit geparkeerd.
Een uitzondering op het verplichte schatkistbankieren vormt bestaande beleggingen van voor 4 juni 2012. De voormalige gemeente Ouderkerk had op dat moment de opbrengst van de verkoop van het woningbedrijf belegd in obligaties bij de ABN AMRO. De nominale waarde van deze obligaties bedraagt per 31 december 2020 € 500.000 en valt vrij in 2021. Het risicoprofiel van de portefeuille bij ABN AMRO is zeer defensief. Dit betekent dat er weinig tot geen (koers)risico wordt gelopen. Het bruto resultaat van de beleggingen bedraagt voor 2020 circa € 21.250. Procentueel betekent dit een rendement van ongeveer 4,2%.

Liquiditeitsrisico
Er is in 2020 gewerkt met een liquiditeitsprognose, welke regelmatig werd geactualiseerd. In 2020 was de toegang tot de kapitaalmarkt het gehele jaar gewaarborgd. Als gevolg hiervan waren er voldoende geldmiddelen beschikbaar om aan directe verplichtingen te voldoen.

Geldstromenbeheer
De geldstromen lopen hoofdzakelijk via de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG Bank). De saldi van de rekeningen bij de andere banken wordt zoveel als mogelijk overgeboekt naar de rekening bij de BNG Bank.

Relatiebeheer
De bancaire partijen waarmee de gemeente Krimpenerwaard zaken doet vallen onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Verzekeringskamer.
In 2018 is een financieringsovereenkomst met de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG Bank) afgesloten. Dit raamcontract voor een krediet- en depotarrangement en elektronisch betalingsverkeer wordt ten minste eens in de vier jaar beoordeeld op inhoudelijke bepalingen en concurrerende condities. Hierbij dient te worden opgemerkt dat de BNG Bank een unieke plaats inneemt ten opzichte van andere banken, omdat voor het ontvangen van rijksuitkeringen een lopende rekening bij deze bank vereist is. Overigens worden de faciliteiten van de BNG Bank toereikend geacht en de condities marktconform.